The Project Gutenberg EBook of La Nigra Galero, by Wilhelm Raabe

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org


Title: La Nigra Galero

Author: Wilhelm Raabe

Translator: Fritz Wicke

Release Date: December 29, 2007 [EBook #24074]

Language: Esperanto

Character set encoding: UTF-8

*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK LA NIGRA GALERO ***




Produced by Andrew Sly, Dave Morgan and the Online
Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net






INTERNACIA
MONDLITERATURO

Kolekto de la plej famaj verkoj
el ĉiuj naciaj literaturoj

[Ilustraĵo kun devizo: Ni fosu nian sulkon]

FERDINAND HIRT & SOHN EN LEIPZIG / 1922
ESPERANTO-FAKO



WILHELM RAABE

LA NIGRA GALERO

El la germana originalo tradukis

Fritz Wicke

2a, korektita eldono

FERDINAND HIRT & SOHN EN LEIPZIG / 1922
ESPERANTO-FAKO


Kun permeso de la eldonejo:
VERLAGSANSTALT HERMANN KLEMM A.-G.
Berlin-Grunewald




Antaŭparolo.


_Wilhelm Raabe_, la verkinto de "La Nigra Galero", estas la lasta
el la eminentaj germanaj rakontistoj, naskiĝintaj ĉirkaŭ la
dudekaj kaj tridekaj jaroj de la deknaŭa jarcento. Li naskiĝis en
la jaro 1831 kaj mortis en la jaro 1911. Tiuj ĉi okdek jaroj enhavas
solecan poetan vivon. Kaj en la solecon gvidas ankaŭ la verkoj de
_Raabe_: en etajn nestojn, al stranguloj kaj originaluloj, al
ĉiuspecaj idealistaj izolituloj rigardataj kiel sensenculoj, al
silentaj simpluloj, kiuj humile faras la devon, al kuraĝaj
nefleksitaj, kiuj sin oferas, al bedaŭrindaj suferuloj, kiuj sindone
plendas. -- _Raabe_ volonte ĉirkaŭŝpinas la leganton kaj postulas
de li paciencon. Li volonte forvagas: li kaj la homoj de liaj verkoj
havas tempon. Sed kiu kun li havigas al si la tempon, kiu havas
paciencon, kiu vole sekvas, ties senton vekas la poeto por la ĉarmoj
de la etuloj negravaj, neatentitaj, al tiu li montras, por paroli kun
li mem, "en la plej malvasta rondo, en la plej silenta koro,
filozofaĵojn". -- _Raabe_ komence estis pesimisto, sed pli kaj pli
ĉio ĉe li fariĝis amo, varmo, idilio, bonhumoro, pli kaj pli li
fariĝis majstro de la deviga forto bonhumora. Liaj rakontoj
plejparte ludas en la nuntempo, sed ke ankaŭ en la historia rakonto
li pruvas arton neatende devigan, ne malstreĉantan la leganton, por
tio precipe "La Nigra Galero" estas ekzemplo ne la plej malbona.

D-ro Fritz Wicke


Noto: Ĉiuj ne-esperantaj vortoj kaj ne-esperantigitaj nomoj estas
prese distingitaj per kursivaj literoj.




I.

Sur la remparoj de la fortikaĵeto _Liefkenhoek_.


Estis malhela, ventega nokto en la unuaj tagoj de novembro dum la
jaro 1599, kiam la hispana gardostaranto en la fortikaĵeto
_Liefkenhoek_, sur la flandra bordo de la rivero Skeldo, alarmis, la
tamburo vekis la dormantan garnizonon, kaj ĉiu -- estro kiel soldato
-- prenis sian ofican lokon sur la remparoj.

La rivero Skeldo altondumis, kaj ofte ĝi ĵetis la ŝaŭmerojn trans
la ŝirmmurojn, en la vizaĝojn de la frostetantaj sudlandanoj. Akre
fajfis la vento de la direkto nordorienta, de la "provincoj", kaj la
hispanoj jam delonge sciis, ke de tiu direkto nur malofte venas io
bona por ili.

Ankaŭ en la fortikaĵeto _Lillo_, sur la brabanta bordo de la
rivero, rulis la sonoj de tamburo, aŭdiĝis korneto; klare oni
aŭdis tra la venta bruego, tra la akvo muĝanta malproksiman
kanontondron, kiu povis deveni nur de iu ŝipbatalo sur la
"_Westerskeldo_".

La "Geŭzoj de l'akvo" ludis la kutiman ludon.

Kiom ĉagrenis tiun ĉi amfibian genton la ventego kaj la malhelo?
Ĉu ventego kaj nokto ne estis ĝiaj plej bonaj kunbatalantoj? Kiam
iu akvogeŭzo timis la ventegan maron kaj la malhelon, havante okazon
ruztrompi la malamikegojn, ekstermi la dezertigantojn kaj
premegantojn de la patrujo, batale reakirita de la ondegoj?

Sed terure estis la milito degenerinta.

Tridekdu jarojn jam nun daŭris tiu abomena puŝado tien kaj tien
ĉi de la batalantaj partioj, kaj ĝis nun fino ne estis videbla. La
semo de la drakaj dentoj riĉege estis ĝerminta; feraj viroj estis
kreskintaj el la sangosterkita tero, kaj eĉ la virinoj forgesis
humanecon kaj dolĉecon. Ekzistis juna generacio, kiu pacon ne
sopiris, jam pro tio, ĉar ĝi tute ne konis ĝin.

Sed la milito, certe terura sur la tero, estis ankoraŭ pli timinda
sur la maro. Sur la tero estis ankoraŭ eble interŝanĝi aŭ
reaĉeti kaptitojn; -- urboj, urbetoj kaj vilaĝoj povis sin savi per
monpago kontraŭ brulado kaj rabado; sur la maro jam longe ekzistis
nek pardono nek reaĉeto. Kiel kompatago estis rigardate, glavmortigi
senprokraste la reciprokajn kaptitojn aŭ pendigi ilin al la velaj
stangoj kaj ne malrapide mortturmentegi ilin plej kruele, ne krucumi
ilin sur la ferdeko kaj subakvigi kun la kaptita ŝipo. --

Kun zorga atento aŭskultis sur la remparoj de la fortikaĵeto
_Liefkenhoek_ estroj kaj soldatoj la kanonadon kaj interŝanĝis
siajn konjektojn. La unu tion ĉi, la alia tion opiniis pri la
batalantoj; sed laste inter la soldatoj komence pli mallaŭte; sed
poste pli certe kaj laŭte de buŝo al buŝo iris la vorto:

"La Nigra Galero, denove la Nigra Galero."

Ĉiu inter kolero kaj nedirebla korpremo elparolis tiun ĉi vorton:

"La Nigra Galero."

Ĉirkaŭ la unua ĉesis la vento, kaj ankaŭ la kanonado eksilentis;
sed dudek minutojn post la unua ekflamis malproksimege brilo
sangruĝa, fulmsimila super la malhelaj akvoj; la lumo ektremis sur
la centoj da barbaj, sovaĝaj vizaĝoj sur la muroj de _Liefkenhoek_
kaj _Lillo_, kaj duonon da horo poste sekvis tiun ĉi lumfenomenon
la surda krako de eksplodo pligranda, per kiu la batalado ŝajnis
esti finita, kiel tragedio finiĝas per katastrofo. Oni aŭdis kaj
vidis nenian signon plu, kiu pruvis ĝian daŭron. La garnizonoj en
la hispana fortikaĵo, kvankam atentante kaj aŭskultante ankoraŭ
longan tempon, tamen neniun pafadon plu aŭdis. --

"Nu, kion vi pri tio juĝas, _sennor Jeronimo_?" demandis la estro de
_Liefkenhoek_ al unu el siaj kapitanoj, maljuneta, maldika viro kun
grizaj haroj kaj barbo, kovrita per cikatroj de la kapo ĝis la
piedoj.

La alparolito, ĝis nun apogita al la ŝirmmuro iomete aparte de siaj
kunuloj, movetis la ŝultrojn.

"Ne demandu min pri tio, _sennor_. Pro Dio kaj la sankta Virgulino,
mi jam longe ĉesis cerbumi pri tio, kion alportas al ni tiu milito.
La kiraso preskaŭ kreskis al mia haŭto kaj mian postenon mi tenos
ĝis la lasta tago; sed -- tio sufiĉas."

"Vi estas tre malĝentila, _Jeronimo_", diris la estro, viro multe
pli juna ol la maljuna militisto kaj nur antaŭ nelonge alveninta el
Kastilujo en Nederlando, por preni sur sin la guberniestran postenon
en tiu ĉi fortikaĵeto apud la Skeldo.

"Kolonelo," diris la kapitano, "depost kelkaj longaj jaroj mi nun
tenas mian lokon sur tiu ĉi terpinto kaj vidas preterruli la ondojn.
Vi estas junulo, kolonelo, sed via antaŭulo ankaŭ estis juna kaj
nobla. Jen li staris apud mi, en la sama loko, kie vi nun staras,
plena de junaĝaj sonĝoj kaj venkesperoj. Nun li kuŝas malsupre sub
la ondoj, kaj tiu, kiu lin antaŭiris, falis per kuglo apud
_Turnhout_; li ankaŭ opiniis esti venkkronita kaj povi hejmen iri en
la kastelon apud _Tarata_ rivero ĉe sian junan edzinon -- ho! Kaj
nun mi rekalkulas per la fingroj ĝis la fino de la jaro dekkvincent
okdekkvin, kiam mi revenis de Madrido; -- _sennor_, tiam ankaŭ mi
kredis ankoraŭ pri venko kaj honoro en tiu ĉi milito. Mi ĉesis
pri tio kredi, kaj vi ankaŭ ĉesos, kolonelo, se Dio konservos al
vi la vivon."

"Vi revas malgajaĵojn, kapitano! Sed diru do, ĉu vi estis en
Madrido en tiuj eterne memorindaj tagoj?"

"Jes!"

"En tiu glora jaro, kiam la granda princo reakiris al ni
Antverpenon?"

"Jes!"

"Sekve vi kun _Aleksandro Farnese_ eniris en la urbon kiel venkinto?
Ho, vi feliĉulo!"

"Ne", diris la maljuna militisto malgaje. "Mi ne estis en la triumfa
procesio; oni estis ordoninta al mi ion alian, pri kiu oni tiam
enviegis min en la tendaro. Mi estis la viro, kiun sendis la kuraĝa
princo kun la novaĵo pri la kapitulaco de la urbo ĉe _Don Filipon_
-- Dio estu favora al lia animo!"

"Vi? Vi, kapitano _Jeronimo_, alportis tian raporton al la reĝo; --
ho, trifoje feliĉulo! Mi petas, rakontu pri tio, ĉar ni ja ankoraŭ
ne rajtas forlasi la remparon."

La aliaj oficiroj de la garnizono estis iom post iom proksimiĝintaj
al la estro kaj al la kapitano; nun ili formis kiel atentaj
aŭskultantoj rondon ĉirkaŭ ilin ambaŭ. Ne estis oftaĵo,
rakontigi la maljunulon _Jeronimo_.

"Kion diri pri tio?" komencis la kapitano. "En la nokto de la kvara
ĝis la kvina septembro dekkvincent okdekkvin mi haltigis mian
senspiran ĉevalon antaŭ la kastelo Madrida -- mi naskiĝis en la
urbo, kaj tamen mi diras al vi, sinjoroj, ke mia koro frapegis,
reaŭdante denove la bruon de la rivero _Manzanares_. Mi antaŭ
nelonge estis revinta pri ĝia muĝado sufiĉe ofte en la milita
hospitalo dum la vundfebro. Kaj la celo atingita, la fiera
sendaĵo, kiun mi portis, la atendado de fableca rekompencado, kiun
mi revis, rondpuŝis pli vigle la sangon en la vejnoj. Mallumo kaj
tomba silento kuŝis sur la kastelo kaj la urbo; la hieraŭan tagon,
kiel mi poste aŭdis, estis okazinta granda _autodafé_, kaj la
loĝantaro fordormis la festan konfuzon -- ĉio dormis, eĉ la reĝo
_Don Filipo_. La gardostarantoj levis la partisanajn pintojn kontraŭ
mia brusto, en la momento, kiam mia senfortigita ĉevalo falegis sub
mi sur la pavimon. Mi same kiel mia ĉevalo estis senspira kaŭze de
la antaŭa sovaĝa rajdado, sed estis ankoraŭ sufiĉe forta por
spiregparoli: 'Leteroj el Flandrujo, leteroj por la reĝo! Leteroj de
la princo _Aleksandro de Parma_! Venko!' -- La armiloj malleviĝis,
korteganoj alkuris, demandis min, kaj poste mi estis gvidata tra la
haloj de la kastelo al la dormĉambro de nia sinjoro. Mia koro
ektremis kiel miaj lacegaj membroj. Ennubiĝis antaŭ miaj okuloj,
kiam en la reĝa dormĉambro mi genufleksis antaŭ la lito de la
reĝo kaj prezentis al li la leteron de la granda princo. Apogita sur
la kubuto, nia sinjoro, _Don Filipo_, rompis la sigelon, tralegis per
siaj akraj timemaj okuloj -- la supera ĉambelano tenis la oran
lampon -- por eterne mi ne forgesos la vizaĝon de la reĝo, ne la
tremon, kiu superfluis la flavetpalajn trajtojn. Alten li leviĝis de
sia kuŝejo, maldika kaj malforta kaj elpuŝis vokon, kiu preskaŭ
estis krio:

'Antverpeno kaptita, Antverpeno estas kaptita.'

Kaj la lampo en la mano de la kortegano ankaŭ ektremis. El la lito
leviĝis la reĝo; li sin apogis, tute kontraŭ la etiketo, sur mian
ŝultron, la ŝultron de la humila soldato, kovrita per la polvo kaj
la ŝvito de la vojo. La nobeloj ĵetis surtuton ĉirkaŭ liajn
ŝultrojn. Depost la novaĵo pri la venko apud _Lepanto_ tia gaja
raporto ne estis trovinta la orelojn de la monarko. Tra la koridoroj
de la kastelo li rapidiris ĝis la pordo de sia karulina filino, _Donna
Klara Isabella Eugenia_, frapis -- kion valoris en tiu ĉi momento al
la katolika majesto la etiketo? -- li frapis al la pordo de la
reĝidino, malfermis ĝin iomete, ŝovis la kapon en la ĉambron kaj
flustris al la dormkaptita, ektiminta filino:

'Antverpeno estas kaptita, Antverpeno estas kaptita, _Donna Klara_!'

Kia movado en la kastelo, kiam la granda novaĵo plivastiĝis!"

"Kaj vi? Vi, _sennor Jeronimo_?" demandis la estro de la fortikaĵeto
_Liefkenhoek_ la kapitanon. "Kia estis via rekompenco por tia gajiga
glora senditaĵo?"

"Jes, kia estis via rekompenco, _Jeronimo_? Vi ne estas _Calatrava_
kavaliro?" demandis la aliaj oficiroj.

"Mi ne estas kavaliro de la _Calatrava_ ordeno," respondis la maljuna
militisto, "kaj koncerne mian rekompencon, nun, oran ĉenon
ĉirkaŭigis al mi la katolika majesto, kaj kolonelan patenton oni
ankaŭ donis al mi."

"Ho!" ekkriis la estro, kaj la aliaj oficiroj pliproksimiĝis.

"Jes," diris la maljunulo, "mi tute komprenas, kion esprimas via
rigardo, _sennor Coronnello_; ĝi volas diri: nun kial vi estas tie
ĉi kiel mia subulo, kiel kompatinda duoninvalida dungato? Ĉu ne
vere?" demandis li kaj ĉirkaŭrigardis en la rondo. "Nu, mi ĝin
ankaŭ diros al vi, ĉar mi estas rakontanta. Malfermu la orelojn,
junularo, tio estu instruo por vi. La dektrian de julio dekkvincent
naŭdekunu konstruis princo _Farnese_ sian tendaron antaŭ la
fortikaĵeto _Knodsenburg_ kontraŭ _Nijmegen_, por sieĝi ĝin; sed
_Gerhard de Jonge_, la nederlanda estro, estis kuraĝulo kaj kaŭzis
al ni sangigan laboron. Por lin malsieĝi marŝis ankaŭ Morico
de Oranujo tra _Arnhem_ en la _Betuve_ kaj embuskinta li
alproksimiĝis al nia tendaro, esploronta. Nun ni rajdis, sep
kornetoj, hispanaj kaj italaj lancrajdistoj, kontraŭ la malamikon.
Vere, kuraĝaj rajdistoj eliris: _Francesco Nicelli_, _Alfonso
Dovales_, _Padilla_, _Jeronimo Caraffa_, _Decio Manfredi_ kaj aliaj.
La karulajn kornetojn de la duko mi komandis en tiu tago -- malbenon al
ĝi! Antaŭen ni iris kontraŭ la malamikon, kaj rapide tiu ĉi
remarŝis -- ĝis kiam ni falis en la embuskon kaj estis forigataj
ĝis la lasta viro. Ho, sankta Dio, tridek vundojn, honestajn
cikatrojn mi jam tiam portis sur la korpo, en ĉiu batalo mi estis
verŝinta sangon, kaj nun -- nun, kiam ĉiuj kunuloj mortintaj kaj
vunditaj kovris la teron, mi sola restis nevundita. Sed la venkkutima
standardo de la duko de _Parma_, kiun mi portis, restis en la manoj
de la malamikoj! Kriston broditan ĝi enhavis kun la ĉirkaŭskribo:
'_Hic fortium dividet spolia_'[1]. -- Tiam pereis mia militisthonoro.
La morgaŭan tagon oni forŝiris de mi la oran honorĉenon, donitan
de _Don Filipo_; mian postenon ricevis iu alia pli feliĉa; mi kiel
simpla dungato malaperis en la granda aro; mian nomon mi forĵetis kaj
dungiĝis en germana regimento; griza kaj fleksita kiel maljunulo mi
estis en unu sola horo; kapitano sub mia nuna nomo denove, kaj tiel via
subulo, komandanto, via kunulo, sinjoroj -- ne vin forturnu de mi!"

La estro de la fortikaĵeto _Liefkenhoek_ donis al la rakontinto la
manon kaj skuis ĝin mute kaj kore; ankaŭ la aliaj sin alpremis por
doni al li la manojn.

"Ho ne", diris la maljunulo. "Kiom grava io estas, fine do ĉio estas
vanta. Kiom da brilo, honoro kaj gloro mi vidis estingiĝi -- en
_Escorial_ dormas _Don Filipo II._, en _Parma_ kuŝas la eminenta
princo Aleksandro; kie restis _Fernando Alvarez de Toledo_, duko
de _Alba_? Kie restis nia potenca malamiko Vilhelmo la Silentulo?"
"_Quo pius Aeneas, quo divus Tullus et Ancus?_[2]" ridis juna
standardisto, kiu ĵus estis foririnta de la universitato en
_Salamanco_; sed neniu lin atentis, kaj la kapitano _Jeronimo_
daŭrigis: "Kio grava, kunuloj; ĉiu faru la devon kaj estimu
sin kiel honestulo! _Sennor_ komandanto, igu la soldatojn
formeti la armilojn, alie morgaŭ la disenterio forstrekos ilin de
via varbitlisto. La afero sur la akvoj tie transe estas finita. --
Lia katolika majesto _Don Filipo III._ kaj lia Ĝenova Moŝto _Signor
Federigo Spinola_ havas iun bonan ŝipon malpli. Igu la soldatojn
dormi, kolonelo; morgaŭ vi ekscios la detalaĵojn."

"Ĉu vi opinias tion, profeto de fatalaĵoj? Ha, via diabla
malfeliĉo troe disrompis vian fortan kuraĝon. Kuraĝiĝu, brava
_Jeronimo_."

La kapitano nur movetis la ŝultrojn.

"Nu, estu", diris la estro. "Igu doni signon, ke oni forlasu la
remparojn. Poste vin ĉiujn mi atendos, sinjoroj, por trinki glason
da vino, neniu ja plu dormos en tiu ĉi nokto. Kuraĝon! sinjoroj,
kaj Hispanujo por ĉiam!"

La oficiroj ripetis la lastan vorton de la estro, sed per voĉo
sufiĉe premata. Poste sonrulis la tamburoj, kaj la trupoj remarŝis
de la remparoj de la fortikaĵeto _Liefkenhoek_.

Sed la estro ankoraŭ restis, apogis ĝemante la kubutojn sur la
mursupron kaj metis la mentonon en la manojn. Tiel li fikse rigardis
la akvojn kaj la mallumon kaj murmuris:

"Li estas prava; estas fiaĵo pri tiu ĉi milito. Dekkvar jarojn nun
denove flirtas la hispana standardo sur tiuj ĉi remparoj kaj sur
la muroj kaj turoj de Antverpeno; sed ĉu nur unu paŝon ni progresis
en la venkado de tiu ĉi heroa rigidula popolo? Kiaj viroj batalis
kaj verŝis la sangon sur tiu ĉi malgrandega terpeco, alnaĝigita
de l'maro! Kiaj viroj batalis pro tiu ĉi loko! Kiel lumantaj steloj
brilas tra la tempoj la nomoj amikaj kaj malamikaj, la nomoj _Aleksandro
Farnese_, _Mansfeld_, _Mondragone_, _Johano Pettin de Utrecht_,
_Aldegonde_, _Gianibelli_, _Johano Baptista_, _Plato_, _Barrai_,
_Capisucchi_, _Olivera_, _Paz_, _La Motta_, _Delmonte_ kaj aliaj
centoj! Miloj kaj ree miloj da nenomitaj kuŝas tie malsupre sub la
sablo, sub la ondoj, -- kiom ankoraŭ tie malaperos?"

La garnizono sin jam delonge estis retirinta, kaj oni aŭdis nenion
plu sur la remparo de la fortikaĵeto _Liefkenhoek_, escepte la
vokojn kaj la paŝojn de la kontrolirantoj kaj la muĝadon de la
ondoj kaj de la revekiĝanta ventego.

Ree la estro ĉirkaŭiris la murojn kaj ordonegis al la duobligitaj
gardistoj, zorgeme atenti; poste ankaŭ li malsupreniris kaj eniris
la loĝejon, kie li trovis laŭ sia invito ĉiujn siajn oficirojn jam
kunvenintaj. Nur la kapitano _Jeronimo_ forestis; li kutimis ĉiam
foresti de la trinkkunsidoj de siaj kunuloj; oni indulgis lin,
bedaŭris lin kaj priridis liajn antaŭdirojn.

Sed la maljunulo tamen estis prava! Efektive en tiu ĉi ventega nokto
la katolika reĝo kaj _Federigo Spinola_ de Ĝenova estis perdintaj
bravan ŝipon. La morgaŭa mateno ĵetis la brulnigrigitajn ruinojn
de la _Immacolata Concezione_ sur la sablomontetojn de _Sudbeveland_
antaŭ la piedojn de la hereza popolo, kaj la vespera tajdo portis
pli ol unu difektitan kadavron kun la hispana militskarpo al la muroj
de la fortikaĵeto _Bats_. La malbona antaŭdiro de la kapitano
_Jeronimo_ estis sin plenuminta, la akvogeŭzoj estis gajnintaj la
venkon en la nokta batalado.




II.

Sur la ŝipo "_Andrea Doria_".


En la urbon Antverpeno fiŝistoj alportis la novaĵon de la nokta
okazintaĵo, kaj granda pri tio estis, laŭ la partianeco, la kaŝita
ĝojo aŭ la laŭta kolero de la loĝantaro.

Ankaŭ en la urbo baldaŭ ekkaptis la popolamason la nomo de la
"Nigra Galero" kaj oni interrilatis ĝin kun pli aŭ malpli granda
certeco kun la okazinta malfeliĉo.

Kiu alia en tia ventega nokto, kia la pasinta, povis esti farinta
tian faron, ol la "Nigra Galero"?

Sur la placoj, en la stratetoj, en la metiejoj, en la preĝejoj, en
la magistrata domo kaj en la citadelo estis aŭdata la vorto. Sur la
militaj kaj komercaj ŝipoj, kiuj estis ankrigitaj al la kajo tute
proksime apud la domoj kaj muroj de la urbo, ĝi rondiris. Ĉie oni
vidis konfuzon aŭ kaŝitan ĝojegon sur la vizaĝoj.

"La Nigra Galero, la Nigra Galero!" --

Estis _Federigo Spinola_, nobela ĝenova patricio, entreprenema ido
de la famkonata gento de tiu riĉa respubliko, kiu kun la reĝo de
Hispanujo, Filipo III., estis kontraktinta, armi por la servo de la
katolika majesto ŝiparon kontraŭ la nederlandaj ribelantoj kaj
konduki ĝin en la nordan maron. Ĉiu kaptaĵo, ĉiuj ŝipoj
forprenitaj de la herezuloj, estis propraĵo de la admiralo
_Federigo_, kaj tial, kun grandega nombro da galeroj kaj galeonoj
ekipitaj de deksescent maltimemaj viroj, li foriris el Ĝenova,
veturis tra la marstrato de _Gibraltar_, ĉirkaŭkuris la promontoron
_Finisterre_, varbis en la golfo de _Bizcaya_ grandan nombron da
kuraĝegaj _bizcayaj_ piratoj kaj kaperŝipoj por sia sekvantaro,
same grandan nombron da _Dunkerkaj_ rabistoj, kaj la 11an de
septembro 1599 li alvenis en la haveno de _Sluis_, kie li ankriĝis,
kaj de kie li komencis siajn agojn en la norda maro.

La unuan fojon la ondoj de la nordmaro estis vipataj per tiuj romanaj
remveturiloj, kiujn ĝis tiam estis uzintaj nur la ĉirkaŭloĝantoj
de la mezalanda maro. Tial okazis, ke komence eĉ la kuraĝaj, nenion
timantaj zeelandaj ŝipistoj sentis la teruron pro io nekonato, pro
tiuj italaj galeroj, kiuj egale al gigantaj akvaj skaraboj per cent
remilpiedoj batis la ondojn.

Tiamaniere komence _Federigo Spinola_ bonege prosperis kaj gajnis
kelkan riĉe ŝarĝitan komercan ŝipon, kelkan malriĉan
ŝipistboaton de la nederlandanoj; ĝis kiam la unua teruro estis
venkita de tiuj ĉi, kaj ili riskis ataki la malamikon pli kuraĝe.
Multnombran ŝiparon forsendis la ĉefŝtatoj, kaj per akra batalo ne
nur granda nombro da kaperŝipoj malamikaj estis detruata, sed eĉ
unu el la teruraj galeroj kaptata.

En triumfo oni alportis la strangan ŝipon al _Amsterdam_, kaj tie
laŭ tiu modelo simila veturilo estis konstruata kaj armata per la
plej kuraĝaj koroj kaj manoj. Minacante nigra estis ĝia koloro kaj
sufiĉe baldaŭ la "Nigra Galero" fariĝis terura por la hispanoj kaj
la admiralo _Federigo Spinola_. La spekulacio de la Ĝenovano de tiam
ne plu estis tiel profitdona kiel en la komenco. --

Do, la Nigra Galero ne estis fantoma ŝipo, sed aĵo de fero kaj
ligno, kaj ĝia ŝiparo ankaŭ ne estis fantomaro. Estaĵoj el karno
kaj sango rampis inter la ŝnuregoj, direktis la velojn, ŝarĝis
la turnpafilojn, bruligis la meĉaĵojn, kaptis la malamikajn ŝipojn
kun la sovaĝa kriego:

"Prefere turko ol fipapano." -- -- --

Pri la Nigra Galero interparoladis la loĝantaro sur la placoj kaj en
la stratetoj de la granda komercurbo Antverpeno, kaj ĉiu najbaro
pretendis scii plian detalon pri la famo, ke la bonega remŝipo, la
Immakulata Koncepcio, en la hieraŭa nokto per la zeelandanoj estis
krevige alten ĵetata.

Poste pli kaj pli vesperiĝis; densa nebulo supreniris de la Skeldo
kaj kuŝiĝis sur la tutan urbon Antverpenon. La kajaj lumoj briletis
ruĝete tra la vaporplena aero, gutetoj falis de la ŝnuraĵo de la
galeono _Andrea Doria_, ankriĝinta sub la muroj kaj domoj apud la
kajo, kaj sur kies ferdeko la ŝipestro _Antonio Valani_, junulo de
ĉirkaŭ tridek jaroj, kovrita per sia mantelo paŝis ĉi tien kaj
tien, dum la ondoj de la rivero mallaŭte plaŭdante ĉirkaŭlavis la
ventron de la ŝipo, kaj de la kajo kaj de la urbo surde la bruego de
la vigla loĝantaro ĉi-transen zumis.

Ĵus la ŝipestro haltigis la marŝon kaj fikse rigardis la lumojn de
la urbo brilantajn super la muro, kiam aperis apud lia flanko lia
leŭtenanto _Leone della Rota_, eljunaĝa amiko el la _Strada
Giulia_, kaj metis sur lian ŝultron la manon:

"Tiel meditema, Antonio?"

La alparolito preskaŭ terurite alten rigardis.

"Ha, estas vi, _Leone_? Nun ĉu vi alportas novaĵon de ekstere?"

"Jes, sed bedaŭrinde malbonegan. Ĝi venis de la fortikaĵeto
_Liefkenhoek_ al la admiralo; la afero de la pasinta nokto certiĝis.
La "_Immacolata_'n" forprenis la diablo, ŝipon kaj ŝipistaron,
viron kaj muson. Nur la kajutisto apud la fortikaĵeto _Bats_ sur
malplena akvobarelo viva rajdis al la tero. Jen estis granda ĝojo
inter la herezuloj, kaj la zeelandaninoj, -- malbelegaj estaĵoj,
Antonio -- sekigis delikate la knabon kaj kun dimalbenata komplimento
sendis lin tien ĉi al lia moŝto la guberniestro. Ili havas lin
supre sur la citadelo; nun, eble ni baldaŭ ekscios ion per la
admiralo."

"Donu Dio", ekdiris la estro de _Andrea Doria_, ĉagrene frapante la
ferdekon per la piedo. "_Leone_, mi ne plu povas suferi esti
ankrigita tie ĉi tiel senokupe."

"Senokupe?" ridis la ŝipa leŭtenanto. "Nu, pro la bela korpo de
Venuso, tion do mi ne scias. Mi opinias, ke ni la tempon, dum kiu ni
estas tie ĉi ankrigitaj, ne pasigis tiel neuzate. _Corpo di Bacco_,
kian belan akiron mi faris je la grasa _signora_, tie en la taverno
de la 'Blazono de _Alcantara_'. Mi petas vin, Antonio."

"Al vi la vivo estas ankoraŭ malpeza, _Leone_!" diris la estro
ĝemante.

"Ojmej," ridis la leŭtenanto, "frapu do vian propran bruston, amiko,
kaj ne kantu al mi tiajn frazojn. Ha, ne forturnu la rigardon de mi
tiel mizere ĝemante. Mi petas, vidu laŭ mia fingro -- jen, vidu
tiun lumon super la urbmuro, en tiu angula fenestro! Sekvu nur mian
fingron, ĉu vi vidas? Ohe, _Antonio_, _Antonello_, kapitano,
kapitaneto, kiu loĝas tie? Diru al mi, kiu bruligis tiun lumeton?
Ĉu ne la infano plej dolĉa, kiun naskis dum la tuta tempo, ke tie
ĉi pluvas -- kaj tio estas tre longa tempo, kiel ŝajnas al mi --
tiu ĉi hiperborea lando, mi devus diri, tiu ĉi hiperborea marĉo?
He, ĉu ne _Antonio Valani_, estro de tiu ĉi bona galeono _Andrea
Doria_, estas kaptita kun korpo kaj animo al la du bluaj okuloj kaj
al la blondaj plektharoj, al tiu ĉi bela flamlandanino? Denove
sopiro? ho Antonio, Antonio, pro nia kara sinjorino de _Cythere_, vi
do estas bubo tro malgaja."

Ĉagrene forturnis sin la estro.

"Ho, lasu min, _Leone_, -- mi petas, iru ĉe vian grasan _signora_.
Mi donos al vi forpermeson por la tuta nokto ĝis la unua kokokrio,
por ke mi liberigu la ŝipon de vi kaj de via fibuŝo. Iru, mi petas
vin, iru kaj ne turmentu min pli longe per via gaja vizaĝo. Vere, mi
ne envias vin pro la malpeza sango kaj la gaja humoro; sed nun lasu
ankaŭ al mi la solecan horon, se vi estas mia amiko. Mia animo
prezentas dezertecan aspekton."

"Antonio," diris la leŭtenanto pli serioze, "Antonio, pro mia
honoro, mi ne volis turmenti vin. La grasa mastrino en la 'Blazono de
_Alcantara_' atendu kaj rigardu al la pordo, kiom da tempo al ŝi
plaĉos -- mi ne iros. Pro diablo, parolu, _carissimo_, kia estas via
stato? Konfidu al mi, kio premas vin! La malgajiga novaĵo de la
_Westerskeldo_ ne estas la kaŭzo; konfidu al mi, ĉu efektive estas
veraĵo, kion mi kredis ŝerco kaj ŝerce pritraktis? Ĉu serioze vi
estas falinta en la katenojn de la blonda sorĉistino?"

La estro multe eksopiris ne respondante, kaj _Leone_ daŭrigis:

"Kaj ŝi estas kruela al vi? Al vi, la karulo de ĉiuj sinjorinoj en
la _strada Balbi_ kaj en ĉiuj aliaj stratoj, vojoj kaj vojetoj de
nia kara patra urbo _Genova superba_? Pro la estrino de _Paphos_, tio
meritas punon, la plej severan punon. Ho, tiu ĉi ĉarma barbarino!
..._Antonio Valani_, estro kaj amiko, kun glavo, koro kaj kapo mi
staras por vin helpi apud vi. Kion ni faros, por gajni la dolĉan
knabinon?"

Kio poste estis parolata inter la estro kaj la leŭtenanto, estis
interrompata kaj pereis per la alvoko de la gardostaranta ŝipsoldato
apud la transirejo; tamburruliĝo eksonis de trans la kajo, torĉoj
eklumis, armiloj ekbrilis. La admiralo _Federigo Spinola_ venis por
rigardi, en kia stato estas "_Andrea Doria_" kaj la aliaj ŝipoj de
lia ŝiparo sub la muroj de Antverpeno. Li estis en la plej malbona
humoro, kion Antonio kaj _Leone_ bone sentis, alkurante por lin
saluti. Furiozege piedobatis _signor Federigo_, irante en la mezo
de siaj kapitanoj kolektiĝantaj sur la ŝipo "_Andrea Doria_"
ĉirkaŭ li. La malfeliĉa batalo de la pasinta nokto premegis lian
animon. Por la daŭro la negoco ne estas tiel profitdona, kiel
ŝajnis sur la pergamento, en la kontrakto, en kiu _Don Filipo III._
de Hispanujo estis skribinta sian _Yo el Rey_ super la subskriboj
de la _nobiles_ de Ĝenova.

"Eliru vi ĉiuj!" ekkriis _Don Federigo_ en la mezo de siaj kapitanoj
furioze, "for sur la maron kaj kaptu tiun ĉi malbenitan Nigran
Galeron. Sur ĝiajn proprajn velajn stangojn ligu la tutan
soldataron, kaj la infero havu iliajn animojn. _Cospetto_, morgaŭ je
tagiĝo levos la kvar galeroj, kiuj estas ankoraŭ tie ĉi, la
ankrojn. Ĉu vi aŭdas, _signori_? La _Andrea Doria_ restos sola
ankoraŭ tie ĉi kaj atendos ordonojn pli detalajn. Ĉu vi aŭdas,
sinjoroj de la galeroj? -- morgaŭ matene! Ordono jam estas donita
_Sluis_'on al la tieaj estroj, same marveturi kun ĉiuj nebezonataj
ŝipoj. La Nigran Galeron, alportu al mi la Nigran Galeron, aŭ la
satano -- --."

Foren piedbatis la admiralo, englutante la restajn vortojn, kaj la
kapitanoj rigardis sin reciproke kun grimacoj malantaŭ la admiralo:

"Diavolo -- tio estis hispana pipro! -- Ankaŭ laboro pli facile
priparolata ol farota! -- Nu sinjoroj? -- La Nigra Galero! -- Ĉu
hieraŭ vi pendigis vian kuiriston _Francisco_? -- Jes, domaĝe! --
_Sluis!_ -- _Spinola!_ -- Nigra Galero!" Tiaj vortoj estis
konfuzataj sur la _Andrea Doria_, ĝis kiam fine unu estro post la
alia foriris por fari la preparojn por la morgaŭa elveturo.

_Antonio Valani_ kaj _Leone della Rota_ nur post multa tempo sin
retrovis solaj sur la ferdeko.

"Do la aliaj velveturos, kaj ni restos tie ĉi? Ankaŭ bone!" diris
_Leone_. "Ni do iru por nia propra ĉaso, Antonio, sed antaŭ ĉio ni
nun iru en la tavernon. Detale vi rakontos al mi tie ĉion, kio
koncernas viajn rilatojn al la ĉarma flamlandanino."

"Ho ne, _Leone_, lasu min!"

"Ne, ne, vi devas nepre. Mi helpos vin, karulo; mi estas bona
kuracisto en tiaj suferoj. Kelkunu ĝin spertis, kaj vi ankaŭ ĝin
spertos, _Tonino_."

Kontraŭvole la kapitano lasis sin fortiri de sia ŝipo. Ĉagrene li
sekvis la _luogotenente_'n tra la stratetoj de Antverpeno al la
taverno "Al la Blazono de _Alcantara_", kie la grasa mastrino estis
enamiĝinta je la gaja _Leone della Rota_, kaj kie la amato havis
senpagan trinkokazon kaj -- senpagan dormokazon, kiel ofte plaĉis al
li. Sed tre ofte estis al li plaĉe kaj agrable.




III.

_Jan_ kaj _Myga_.


En unu el la altaj frontonaj domoj malantaŭ la urba muro ĉe la
kajo de Antverpeno sidis la sekvintan vesperon _Myga van Bergen_ apud
sia malgranda lampo, tute en funebraj vestaĵoj -- la filino de la
mortinta komercisto iam riĉega kaj estimata _Michael van Bergen_, pri
kiu nun povis esti dirata: _Supremum diem obiit, senex et pauper_[3].

Kvazaŭ sako da ormoneroj novstampitaj estus elŝutata, tiel sonoris
antaŭ dekkvin aŭ dudek jaroj la firmo _van Bergen_ kaj _Norris_ al
ĉies oreloj. Unu el la plej riĉaj domoj estis reprezentata per tiu
firmo. Sur ĉiuj maroj naĝis ĝiaj ŝipoj, ĝiaj magazenoj estis
plenaj je la plej multekostaj trezoroj de Hindujo kaj Ameriko, ĝia
oficejo estis plena je lertaj skribistoj. Jes, antaŭ dudek jaroj vi
devis demandi en la borso aŭ en la domo de _la Oosterlinge_, de la
granda hansatenejo pri la firmo _van Bergen_ kaj _Norris_; vere bona
informo estus farita al vi.

Sed nun _Johann Geerdes Norris_ estis mortinta jam delonge en
_Amsterdam_, kaj antaŭ dekkvar tagoj lia antaŭa kompaniano estis
sekvinta lin en la tombon, fariĝinte almozulo.

Se vi nun en la borso aŭ en la domo de la _Hansa_ estus demandintaj
pri la firmo _van Bergen_ kaj _Norris_, oni estus eble iginta
vin ripeti pli ol unu fojon la demandon kaj skuinta poste la kapon.
Kiu nun ankoraŭ konis la firmon _van Bergen_ kaj _Norris_? Nur
la plej maljunaj komercistoj kaj makleristoj rememoris ĝin.

Kiel estis tio okazinta?

La respondo pri tio estas facile trovebla. Kiam la domo _van Bergen_
kaj _Norris_ radiis en la plej granda brilo, moviĝis labore
ducentmil loĝantoj en la muroj de Antverpeno; nun ili estis
kunfandiĝintaj ĝis okdekmil. Ĉu tio sufiĉas al vi?

Ni ĵetu rigardon reen al la pasintaj tagoj!

Estis la dudeka de aŭgusto de la malbona jaro dekkvincent okdekkvin.
En tiu tago la reformituloj faris la lastan diservon en la katedralo.
Post la kapitulaco, kiun la urbo estis farinta kun sia potenca
premanto, la princo Aleksandro _de Parma_, la katolicismo denove
estis ekposedonta la sekvantan tagon la sanktejon de Nia Kara
Sinjorino, kiun tiom da tempo ĝi devis lasi al la herezuloj.

Estis solena stranga momento, kiam nun, tiun dudekan de aŭgusto post
la lasta protestanta prediko la sonaj ondoj de la protestantula
orgeno forruliĝis. Silentego fariĝis, la popolo sidis kun la kapoj
mallevitaj kaj preĝis mallaŭte kaj fajrece. Sed poste ekrompiĝis
-- sono duone ĝemo, duone furiozkrio subpremita -- longdaŭra --
doloro kaj kolerego! Bruo naskiĝis, de la seĝoj sin levis la
kunvenintaro kaj rapidis furioze kaj konfuze kontraŭ la preĝejaj
pordoj, kontraŭ la altaj portaloj, kiujn la katolika parto de la
loĝantaro jam ĉirkaŭsieĝis.

Triumfo kaj malvenko!

Monaĥoj de ĉiuj ordenoj sin premis mokridetante aŭ minacante en la
vojon de la humiligitaj, mallaŭte plorantaj aŭ kolerantaj
herezuloj, la rozariojn ĝojege levantaj.

Kiom da tempo estis pasinta, ke pro la krio: "_Papen uyt! Papen
uyt!_ papanojn foren! foren la papanojn!" ili estis cedintaj al tiuj
samaj herezuloj?

Tiel ŝanĝiĝas la sortoj de la homoj, tiel ŝanĝiĝas triumfoj kaj
malvenkoj en la bataloj de la spiritoj.

La dudekan de aŭgusto la komercdomo _van Bergen_ kaj _Norris_ estis
ankoraŭ en plena forto kaj granda ŝatateco; -- la dudeksepan la
firmo likvidis. _Aleksandro Farnese_ marŝis kun granda pompo en la
gajnitan urbon, _Jan Geerdes Norris_ forlasis ĝin kun sia dekjara
fileto kaj multaj aliaj, kiuj ne volis suferi la hispanan pliforton.
_Michael van Bergen_ restis en la urbo kun sia sesjara filineto. Ĉiu
el la du kompanianoj agadis laŭ sia karaktero; la fortkuraĝa
kolerulo _Norris_, kaj la timema, animomola _van Bergen_. La unu
obstinis la sorton, tiom longe kiom estis eble, kaj cedis, kiam la
batalo estis decidita, de tiu loko, por repreni ĝin alie. La alia
sin fleksis al la cirkonstancoj kaj suferis silente, kion li ne povis
ŝanĝi.

Sed tio estas longe pasinta, kaj niaj du herooj ne estas _Geerdes
Norris_ kaj _Michael van Bergen_, sed _Jan Norris_ kaj _Myga van
Bergen_, la idoj de la firmo antaŭe tiel fama.

En kia terura, dezertigita, timiga mondo la du bedaŭrinduloj estis
naskitaj! Kiel ofte la lulilkantoj de la patrino estis silentigitaj
per la krakado de la pafilegaro proksima kaj malproksima. Kiel ofte
la patroj estis deprenintaj la filon aŭ la filinon de la genuoj,
ĉar la nokta sonorilo elvokis ilin sur la remparojn aŭ al la
magistrata domo.

Bedaŭrindaj infanetoj! Neniam same kiel aliaj infanoj, naskitaj en
tempoj pli feliĉaj, ili ludis sendanĝere en ombraj arbaroj, sur
verdaj herbejoj. Neniam ili plektis koronojn el bluaj cejanoj kaj
ruĝaj kampopapavoj de la kamprandoj.

La arbarojn ja plenigis la vagantaj partioj de la katolika reĝo,
la sovaĝaj bandoj de la arbargeŭzoj, la senrajta, malbona, disigita
kanajlaro de ĉiuj popoloj de Eŭropo.

Sur la verdaj herbejoj la armeoj de Hispanujo, la dungitaroj de
Germanujo, Anglujo, Francujo, Italujo, la militistoj de la provincoj,
de la princo de Oranujo konstruis siajn dometojn kaj tendojn.

La grenkampoj, antaŭ ol la ora frukto maturiĝis, antaŭ ol la
ruĝaj kaj bluaj floroj floris, fariĝis oferoj al la ĉevaloj kaj
piedfrapoj de la marŝantaj armeoj.

Kie sin trovis paca loketo sur tiu piedbatita terangulo, kiun la
reĝo de Hispanujo nomis sian propraĵon?

En la malvastaj, mallumaj stratetoj de la urbo Antverpeno, malantaŭ
la altaj muroj, remparoj kaj turoj de _Paciotti_, la bedaŭrindaj
infanoj havis la ludejojn, kaj sufiĉe ofte eĉ tiuj estis
sendefendaj kaj danĝeraj. Sufiĉe ofte sin ŝanĝis la domoj de la
urbanoj en malliberejojn, en kiujn la loĝantoj mem sin enŝlosis, en
kiuj ili devis esti siaj propraj malliberulgardistoj, por sin defendi
kontraŭ la teruro vaganta ekstere.

Tute alie ol aliaj pli feliĉaj, tiuj du infanoj sekve pririgardis la
mondon, kaj kelka bela floreto ĝermanta estis estingata kaj detruata
per la malhela, malvarma nubaro pendanta super la tempoj.

Kiel ofte _Jan_ kaj _Myga_ dum la tuta sieĝo de la princo de _Parma_
vidis el la fenestroj, en kiuj ili metis la multkolorajn pupojn kaj
bestojn, preteriranta en la strateto la militon kun ĝiaj teruroj.

Ke _Jan_ kaj _Myga_ fariĝu geedzoj, tion estis decidintaj la
gepatroj, kiam la granda firmo _van Bergen_ kaj _Norris_ ekzistis
ankoraŭ. Sed kiam la kapitulaco inter la princo Aleksandro kaj la
urbo estis subskribata, _Jan Geerdes Norris_ en sia animo disŝiris
la kontrakton pri la edziĝado de sia fileto kun la filineto de la
kompaniano _Michael van Bergen_. La edzinoj de la du komercistoj tiam
ambaŭ jam estis mortintaj.

La dudeksepan de aŭgusto de la jaro dekkvincent okdekkvin la du
infanoj estis disigataj, kaj la dekjara knabo, la sesjara knabino
ploregis pro tio; sed estis milito, kaj la milito certe eĉ multe pli
kruele forigas koron de koro. Oni estis certa, ke sufiĉe baldaŭ la
du infanoj estos forgesintaj siajn unuajn junaĝrememorojn.

Ni vidu, ĉu tio estis vera. --

La jaroj pasis -- mortis _Johann Geerdes Norris_, mortis _Michael van
Bergen_, post kiam lia riĉaĵo pereis kiel neĝo pro la suno.

En sia ĉambreto malantaŭ la muro apud la kajo en Antverpeno sidis
_Myga_ en la nigraj funebraj vestaĵoj -- mirinde bela ineto,
ankoraŭ palega pro la longaj noktmaldormoj apud la lito de la
mortanta patro. Ŝi ŝpinis -- la okuloj estis plenaj je larmoj kaj
la koro plena je ne laŭte plenditaj doloroj kaj zorgoj. Depost la
morto de la patro la bedaŭrindulino estis tute soleca en la granda
urbo, en tempo tiel sovaĝa, kiam la malfortuloj estis liveritaj
preskaŭ senrajtaj al ĉiu subpremo, al ĉiu petolaĵo.

Tute soleca estis _Myga van Bergen_!

Bedaŭrindulino! -- Ke ŝi ne estis tute forlasita, estis ankaŭ unu
el la zorgoj de _Myga_.

Jes, ankoraŭ iu sin interesis pri la infano de _Michael van Bergen_,
jes, ankoraŭ sciis la orfino, ke unu fidela koro estis restinta al
ŝi, ke -- _Jan Norris_ de _Amsterdam_ fordonos la lastan sangoguton
por ŝi; sed _Jan Norris_ estis ekzilito, kiun minacis la ekzekuto
per la pendigo, se iu hispano kaptos lin en la stratetoj de
Antverpeno. Kaj _Jan Norris_, la akvogeŭzo, sin montris ofte
multoble alivestita en la stratetoj de Antverpeno.

_Jan Norris_ tute ne estis forgesinta la junaĝrememorojn, kiel
opiniis lia patro _Jan Geerdes Norris_.

Ankoraŭ nun _Jan_ kaj _Myga_ estis gefianĉoj. Ke nenia forto monda
ilin disigos, tion ili estis ĵurintaj al si reciproke; sed kio
okazos el tio, neniu de ili povis diri, dum la patro _Michael_ vivis
ankoraŭ.

Nun _Michael van Bergen_ estis mortinta kaj enterigita depost dekkvar
tagoj; sed _Jan_ estis malaperinta depost monatoj. Ĉu li vivis
ankoraŭ? Ĉu la ondoj estis englutintaj lin? Ĉu la hispanoj,
kaptante lian ŝipon, estis kaptintaj kaj pendigintaj lin?

Kiu povis diri tion?

Kion povis fari la bedaŭrinda soleca _Myga_ en la sovaĝa mondo, se
_Jan_ estis mortinta!

La nokto pli kaj pli proksimiĝis; sed _Myga_ timis kuŝiĝi. Ĉar
ŝi ne povis dormi pro zorgo kaj korpremo, kial kuŝiĝi? Iom post
iom la ĉambreto malvarmiĝis, sed la orfino ne ŝajnis senti ĝin,
ŝi ne metis novajn karbojn en la kameneton. Ŝi formetis la
ŝpinilon, kaj kovris la vizaĝon per la manoj, klinante la kapon al
la brusto. Tiel ŝi sidis kelkan tempon, ĝis tamen ŝi eklevis sin
por kuŝiĝi.

Ankoraŭ foje ŝi kliniĝis al la rigliloj de la pordo, por vidi, ĉu
ili estis ekzakte alŝovitaj, kiam subite ŝi aŭskultis -- senspire
aŭskultis.

"_Myga_", flustris iu ekstere.

La orfino ektremis je la tuta korpo.

"Ho, mia Dio!"

"_Myga?_" oni denove flustris tra la ŝlosilingo.

Ekkriante la junulino forŝovis la riglilon kaj turnis la ŝlosilon
en la seruro. Malfermata estis la pordo, kaj junulo vestita kiel
oficiro de dungitregimento kun la hispana skarpo super la ŝultro la
sekvantan momenton tenis en la brakoj la belulinon.

"_Myga_, ho _Myga_!"

"Ho _Jan_, _Jan_, kara, kara _Jan_!"

Ardaj kisoj por la sekvantaj momentoj anstataŭis la interparoladon
de ili ambaŭ. Sed poste _Jan Norris_ falis ŝajne tute senfortigita,
sur la apudan seĝon, kaj nur nun _Myga_ rimarkis la malordon de la
vestaĵoj de la amato, rimarkis, ke forestis la ĉapelo, ke la vango
sangis pro negrava gratvundo.

"Pro Dio, kio denove okazis, _Jan_? -- mi tremas -- ho, vi denove
furioze vin ĵetegis en danĝeron -- ho _Jan_, _Jan_, malbona _Jan_!"

"Efektive, nur unu haron, kaj tiun ĉi fojon ili estus kaptintaj min,
_Myga_! Sed ne timu, karulino, nur preskaŭ ili kaptis min -- diablo,
kiel hundo mi estus pendigita, se ne tiel feliĉe estus pasinta la
afero."

"Ho _Jan_, kaj vi pretendas min ami? Vi volas min forsavi el tiu ĉi
urbo? Ho, kompatema Dio! Pereos vi, kaj mi ankaŭ, kaj mia patro
ankaŭ estas mortinta, ho sankta kompatema Dio, kion mi fariĝos? Kiu
min gardos, kiu min helpos?"

"Vi estas prava! Bedaŭrinde vi estas prava, kompatinda amatino! Ha,
kaj via patro ankaŭ mortis, kaj mi ne ĉeestis por konsoli vin pro
via ĉagreno. Mi dume devis krozi antaŭ _Dunkerke_ por funden
pereigi la rabistojn; ho, estis kruele, _Myga_, kaj tamen -- tamen mi
ne povis alie agi, kaj ankaŭ ne hodiaŭ vespere. Por savi la noblan
patrujon ĉiu risku la vivon; -- ha, _Myga_, _Myga_, amu do min
ankoraŭ iomete, kvankam mi malbone vin gardas. La bedaŭrinda patro
_Michael_ --"

"Lasu la mortintan patron, _Jan_! Li fartas bone, li havas ripozon
kaj neniun plu devas timi, ho, oni devas envii la mortintojn en tiu
ĉi sangoplena terura tempo!"

"Ho _Myga_, ne parolu tiel! Mizero eble estas la morto de l'patro;
sed -- nun vi ja estas tute la mia! Nun ja vi povas iri kun mi al
_Amsterdam_, nun nenio plu ligas vin al tiu ĉi bedaŭrinda
Antverpeno. _Myga_, konsolu vian koron, ni do vidos gajajn tagojn,
mia dolĉa, dolĉa fianĉino. Nur ankoraŭ mallongan tempon, kaj mi
forkondukos vin -- aŭskultu, eble kun majesta edziĝakompanantaro,
ke eĉ reĝino ne devus honti. Eble ili movos la sonorilojn, rulos la
tamburojn, eble kun pafilegtondro ili festos la feliĉegan horon, en
kiu mi vin forkondukos el Antverpeno. Atentu, ĉu ne estos vera, kion
mi konfidas al vi tute sekrete."

"Ha, kiaj fantaziaĵoj, sovaĝa, kara _Jan Norris_. Diru al mi, kiel
fariĝos, ke vi min tiel solene hejmen kondukos. Ne, ne diru ĝin al
mi, ja estas vana malsaĝo; preferu raporti pri la danĝero, el kiu
vi ĵus apenaŭ forkuris. Vi ja penadas, kuraĝaĉa _Jan_, ke plua
nokta sonĝo min teruros!"

"Ne tiel kuraĝaĉa, kiel vi opinias, karulino!" ridetis la junulo.
"La kapitano de la Nigra Galero alie gardus sin uzi kapon kaj
piedojn, koron kaj brakojn de _Jan Norris_ tiel kiel li faras. Pro
granda afero mi estas en tiu ĉi urbo -- ni volas fari heroaĵon pri
kiu la Antverpenaj idoj kantu eĉ ankoraŭ post eĉ post cent jaroj.
Por spioni pro tio, mi estas vestita per tiu ĉi vestaĉo, en
germanaj vastegpantalonoj anstataŭ en zeelandaj ŝipistpantalonoj.
Nun aŭskultu, _Myga_. Mi estis apud la kajo fininta miajn aferojn
kaj sciiĝinta, ke kvar galeroj de _Spinola_ hodiaŭ matene maren
iris por kapti la Nigran Galeron, plue bedaŭrinde mi eksciis, ke
patro _Michael_ mortis, ekzakte studis la lastan ĝenovan ŝipon,
_Andrea Doria_, kiu estas tie ĉi ankrigita, pro la konstruadmaniero,
kaj dum tio venis la vespero. Tage jam ofte kaŝe mi rigardis al via
fenestro, karulino, sed ne trovis unu minuton por ŝteliri al vi, ĉar
kelkaj homoj observis min. Mi do intencas atendi la mallumon -- mi ja
havas la domŝlosilon -- kaj malrapide vagas tra la stratetoj, ĝis
antaŭ lumigita drinkeja pordo mi decidas, atendi sidante la nokton
kaj apude atenti la konduton de la popolo kaj de la fremduloj -- pro
mia afero, komprenu! -- Bone, mi eniras la tavernon, demandas botelon
da vino kaj eksidas al la tablo, apogante la kubutojn, kvazaŭ la
tuta mondo estus mia kaj mi ne estus en danĝero kaj zorgo pri la
bedaŭrinda _Myga_, kies patro mortis dum mia foresto. Ĉirkaŭ mi
estas bruego kiel dum la Babilona turkonstruo. Germanoj, burgundoj,
hispanoj, italoj, nederlandoj parolaĉas kaj malbenas kaj krias, ĉiu
estaĵo en sia lingvo, kaj drinkas ĉiuj sammaniere. Ĉiu tablo kaj
angulo estas okupitaj, kaj nur apud mi du seĝoj estas neuzataj. --
Jen venas du arogantuloj, mi ilin konas bonege, la unu estas la estro
de _Andrea Doria_, la alia estas lia leŭtenanto. Ili paŝas super la
tablojn kaj benkojn kaj eksidas apud mi. Mi ankaŭ volonte lasas al ili
sidlokon, ĉar ekkoni ilin estas tre valore por mi, kaj ĉiun vorton
parolatan de ili mi zorgeme pesas. Sed mi agas kvazaŭ neniam mi estus
vidinta ilin, metas kiel dormeme la kapon sur la du brakojn kaj atentas
nenion en la mondo, sed la orelojn mi malfermegas. Nun la du italaĉoj
mendas vinon, kaj la plej juna, la leŭtenanto ĉirkaŭprenas la
koksojn de la servistino. Sed la alia tute mizere kaj melankolie
rigardadas, kvazaŭ lia petroselo estus hajldetruita; -- mi preskaŭ
priridis lin; sed pro la ĵuro de la geŭzoj; ne estis okazo por
ridi! Nun la vortoj estas interŝanĝataj, kaj komence oni nature nur
parolas pri nia fiera verko, pri la afero de la antaŭpasinta nokto,
pri la ĉieliro de la _Immakulata Koncepcio_. Pri tio mi kore
gajegas, sed subite ĉiuj pulsoj ekstaras, ĉar nomo estas nomata,
kiun mi konas. Pri vi, _Myga van Bergen_, ili parolas!"

"Pri mi?" ekkriis la junulino; "ho ĉielo, kaj la itala kapitano pri
mi parolis? Ho Dio, _Jan_, _Jan_, gardu min kontraŭ tiu! Ho kiel mi
tiun timas!"

"Ĉu do vere, tiu hundo insidas vin?" ekkriis _Jan_ kun surda voĉo,
kaj _Myga_ kaŝis la vizaĝon je lia brusto kaj kapjesis tremante.

La juna akvogeŭzo grincis per la dentoj kaj kolere ridis.

"La trinkaĵo ne estas trinkata tiel varmege, kiel ĝi estas farata;
tion ja spertos la italaĉo. Kvietiĝu, _Myga_; ĉu mi ne estas ĉe
via flanko kaj multaj fidinduloj post mi? Bedaŭrindulino, kiel vi
tremas!"

"Ho Jezuo, _Jan_, mi ne povas helpi min. Ĉu la fortaj petolaj
fremduloj ne havas la potencon? Kiu malhelpas ilin efektivigi sian
volon? Ho _Jan_, _Jan_, forprenu min kun vi -- en tiu ĉi nokto
ankoraŭ, nun tuj!"

_Jan Norris_ tenis la palan, tremantan fianĉinon en la brakoj kaj
provis kvietigi ŝin ĉiumaniere. Kiam li estis iomete sukcesinta, li
pluen rakontis pri la aventuro en la restoracio de la "Ora Leono".

"Krutege stariĝis la haroj, kaj ĉiu sango sin premadis en la
cerbon. Sed mi devis min majstri, ke mi ne perfidu min, kaj tio estis
malfacila laboro; sed _Jan Norris_ ĝin tamen atingis kaj agis
kvazaŭ tute neniun vorton de la itala parolaĉo li komprenus. Pro la
grafo de _Lumey_! Faraĉo pli nigra ol la nokto tie estis
prikonsilata; sed mi scias ĉion, kaj tio sufiĉas. Postmorgaŭ
matene la _Andrea Doria_ velveturos -- la ordono estas donita de la
admiralo -- kaj ĉar la okazo estas tiel favora, en la morgaŭa nokto
la delikata plano estos efektivigata. En la morgaŭa nokto la
kolombeto _Myga van Bergen_ estos en la potenco de la kapitano _Antonio
Valani_; kun la helpo de la diablo kaj de la leŭtenanto _Leone della
Rota_. En la morgaŭa nokto tiu ĉi domo estos atakata; -- sed
tiel mallaŭte, ke neniu najbaro vekiĝos, ke neniu koko en tuta
Antverpeno pri tio krios. _Myga_ sur la galeonon! Lerte levu la
ankron, buboj -- hojho, eksteren por ĉasi la ribelajn herezulojn, --
gaje eksteren en la vastan maron; kiu en la granda maro aŭdos la
helpkrion kaj la ploron de la eta _Myga_? Ĉielo kaj infero, kaj
_Jan Norris_ apudsidas en la Leono kaj ne devas sin movi, tenas
en la pugno la tranĉilon kaj ne devas mortigi la flustrantajn
friponojn!"

"Ho _Jan_, _Jan_, pro mia kaj via patrino -- kaj pro nia amo, savu
min! Ne lasu min fali en iliajn manojn! La morto estus malpli terura
ol tio!"

"Estu nur trankvila, infaneto! Estas ankoraŭ multa tempo ĝis la
sekvanta noktmezo. En _Amsterdam_ apud la kameno ni ofte memoros tiun
ĉi aferon. Konfidu al mi, korfianĉino, nenio vin ofendos, dum _Jan
Norris_ ankoraŭ staros sur la du piedoj. Sed nun daŭrigu aŭskulti,
mia rakonto ankoraŭ ne estas finita. Mi antaŭe devas diri al vi,
kiel okazis, ke ili suspektis min kiel duan direktiliston de la Nigra
Galero. Tio ĉi estis afero pli gaja ol tiu, kiun mi ĵus rakontis al
vi."

"Ho, _Jan_, sentu, kiel frapegas mia koro; -- ho kompatema Dio, kiu
defendos la bedaŭrindan _Mygan_? Ho _Jan_, ni forkuru, nun, tuj,
momente, tie ĉi mi jam ne povas spiri -- la aero de tiu ĉi ĉambro
min sufokas."

"Estu nur trankvila, kara _Myga_. Volonte tuj mi vin forkondukus, kaj
boato ankaŭ estus preta por akcepti nin; sed nur aŭskultu en la
stratetojn -- la tuta urbo en tiu ĉi momento scias, ke anoj de la
Nigra Galero alivestitaj estas en ĝiaj muroj. Aŭskultu nur la
bruegon tie sube -- la kurado estas pro mi, nun estas neeble, ke ni sane
ilin trairas. Eksidu kaj ne tremu tiel -- ankoraŭ ni estas
protektitaj, kaj tempo naskas konsilon -- pensu pri tiu ĉi minuto,
kiam en _Amsterdam_ ni sidos apud la vintra fajro. Hahaha, ili
sube nur serĉu, tro lerte kaj ruze forkuris de ili _Jan Norris_
-- estus ankaŭ domaĝe pri la bubo, se ili estus pendigintaj lin,
ĉu ne, _Myga_?"

"Ho _Jan! Jan!_"

"Ha, bah, kisu min, kaj ree, kaj nun mia rakonto! Mi do sidas kaj
sangmordas la lipojn al mi, sed neniu vorto de la interparolado apud
mi perdiĝas por mi, kaj la friponoj daŭrigas parolaĉi kaj ĝojegi
pri la fiatenco. Poste ili eltrinkas la glasojn, eklevas sin de la
seĝoj kaj volas foriri, sed estas haltigataj apud la pordo per
granda tumulto. Ĉar bubo estas enportata sur la ŝultroj de du
viraĉoj, kaj granda hura! fariĝas, kiam la restoracianoj lin
rigardas. La bubo estas la kajutisto de la Immakulata, kiu sola de la
tuta ŝipanaro sin savis kaj albordiĝis post freneza kurado tra aero
kaj akvo. Ĉiu volas vidi la bubon, ĉiu volas al li paroli, kaj
ĉiuj sin premegas al li kaj prezentas al li pokalojn kaj kruĉojn.
Sed al mi ŝajnis plej bone, uzi la tumulton kaj nerimarkite foriri.
Mi tial kiel eble plej laŭlonge la muroj min ŝovas, kaj preskaŭ
estas atinginta la pordon, kiam malfeliĉe la rigardo de la bubo
ankoraŭ kaŭranta sur la ŝultroj de la portantoj falas sur min. La
bubo fikse min rigardis, kvazaŭ mi estus fantomo, li paliĝas kiel
fromaĝo kaj krias fortege: 'Helpu, helpu! _ecco! ecco!_ jen estas
unu! Helpu, haltigu -- haltigu lin!' -- 'Kiu estas? Kiel? Kio?' krias
la popolo, kaj ĉiu rigardas la bubon kaj liajn najbarojn. -- 'Jen,
jen, tiu apud la tablo -- haltigu lin, li estas la satano de la
akvogeŭzoj, kiu mortigis la kapitanon _Perazzo_ -- unu el la Nigra
Galero!' Bruego ekfariĝas, kvazaŭ krevus la infero -- ĉiuj okuloj
estas direktitaj al mi, ĉiuj glavoj eliĝas el la ingoj, kaj ankaŭ
mi eltiras la tranĉilon, por vendi en la danĝero la vivon kiel eble
plej multkoste. Nun ili sin ĵetas sur min; sed mi estas pli lerta ol
ili, prenas la plej apudan benkon kaj ĵetegas ĝin antaŭ la piedojn
de la plej antaŭaj, tia, ke tuta aro faletas pro ĝi kaj ĥaose
ruliĝas sur la planko. Tiun momenton mi uzas -- estas per alta salto
en la mezo de la tumulto, dekstren kaj maldekstren la tranĉilon
mi pikas en iliajn fivizaĝojn -- la pordo estas atingita -- mi
estas sur la strateto -- post mi mi aŭdas la blekegadon de la
persekutantoj -- dank' al Dio, ke mi konas Antverpenon kiel mian
poŝon. Tien ĉi kaj tien ili ĉasas, sed mi trompas ilin per
diversaj ruzaĵoj; gvidas ilin al malĝustaj postsignoj kaj fine
venas tien ĉi. Al la kajo ankoraŭ estas silentego -- mia fida
ŝlosileto malfermas dompordon bone konatan -- kaj -- jen mi estas
savita por savi vin, kara _Myga_, dolĉa fianĉino. Sed aŭskultu
do, ili ankoraŭ ne ekmalesperas pendigi la geŭzon -- diablo,
aŭskultu do, la tuta garnizono vere estas alarmata -- haha,
granda honoro, sinjoroj! Dankon sindonegan, hahaha!"

Ridante aŭskultis _Jan Norris_, tremante aŭskultis _Myga van
Bergen_ la bruegon en la stratetoj.

"Ho, kara _Jan_, ĉu vi estas tute certa, ke neniu vidis vin eniri
tiun ĉi domon? Aŭskultu do, la tuta tumulto ruliĝas tien ĉi -- ho
Dio, rigardu el la fenestro -- torĉoj kaj lancoj -- Jezuo, ili
frapas la pordon -- ili serĉas vin, _Jan_, kompatema ĉielo, defendu
nin, perditaj, perditaj!"

La dompordo malfermiĝis, oni ŝajnis penetri en la domon; _Jan
Norris_ premegis la dentojn unu sur la alian kaj kaptis la prenilon
de la armilo.

"Trankviliĝu, trankviliĝu -- estas neeble! Trankviliĝu,
_Myga_!"

"Ili venas, ili venas!" ekkriis la knabino. "Ili supreniras la
ŝtuparon, ili trovos vin; _Jan_, _Jan_, mi mortu kun vi!"

La juna geŭzo estis pala kiel la morto.

"Ĉu malsingardeme mi vin tiel gvidis en danĝeron, _Myga?_ Estus
terure. Pro la ĵuro de la geŭzoj, jen ili penetras supren la
ŝtuparon. _Myga_, ho _Myga_!"

"Mi mortu kun vi, _Jan_", spiris la junulino, sin kroĉante al la
brusto de la fianĉo.




IV.

La atako.


Ne nur en la "Blazono de _Alcantara_", ne, en ĉiuj tavernoj de la
multtrinkeja urbo Antverpeno la _luogotenente Leone della Rota_ estis
hejme. Tiun vesperon li estis treninta kun si sian amikon kaj estron
_Antonio Valani_ en la trinkejon "Ora Leono", kaj nevole, kiel
kutime, la kapitano lin estis sekvinta tien.

Sed kiu povis rezisti, se _Leone della Rota_ volis atingi ion?

Pli senpripensa ol malbona, la juna leŭtenanto rigardis la mondon
kiel grandan ludejon, la militon kiel belegan okazon por senmalhelpe
fari petolaĵojn. Kiel gajan petolaĵon li rigardis la rabadon de la
bedaŭrinda orfineto; -- en lia sentaŭga petola kapo la plano de tio
estis naskiĝinta; ĝin realigi, post kiam lia amiko kun penado estis
konvinkita -- estis honora devo por li. Kiom interesis la ĝenovan
sentaŭgulon la afero de la ribelaj provincoj kaj la katolika moŝto
de Hispanujo? Herezulinoj povis esti belaj kaj aninoj de la sole
feliĉegiga eklezio malbelegaj. _Leone_ preferis multe ĉarmajn
herezulinojn al malbelaj katolikinoj, kaj penadis, ne pereigi la
malnovan proverbon, kiu estis uzata en Italujo pri lia patro-urbo:
Ĝenovo havas maron sen fiŝoj, landon sen arboj, virojn sen fido kaj
kredo.

En la taverno "Ora Leono", kiel ni jam scias per la rakonto de _Jan
Norris_, li estis farinta la lastajn interkonsentojn kun _Antonio
Valani_ pri la plano de rabado. Se ĝi estos havinta sukceson, kaj
se la _Andrea Doria_ feliĉe estos reveninta de sia entrepreno, se
la Nigra Galero estos kaptita aŭ detruita, nun kiu riskus akuzi
la venkintojn? Sed se la galeono ne revenos, tiam -- tiam la lasta
faro estis inda al la fino. Pripensi, ke ankaŭ io tria povos okazi,
ke la _Andrea Doria_ povos hejmveturi ne vidinte la malamikan
ŝipon, _Leone della Rota_ opiniis tute neinda al si. Sed la
kapitano jam lasis sin konduki de li, kiel kaj kien li volis. --

Al la persekutado de la maltimema akvogeŭzo la du ĝenovanoj tute ne
estis partoprenintaj. Brako sub brako ili vagis tra la stratetoj, en
kiuj la ekscitata popolo sin puŝis, al la kajo.

"Ni do estus malsaĝuloj ĉasi la friponon", ridis _Leone_. "Ni lasu
la aliajn postkuri la frenezan almozulon. Pro la kolomboj de
_Afrodite_, de kiam mi servas al la alie tiel senkora _Antonio
Valani_ kiel gvidisto en la ĉarma regno de la amo, mia animo flugas
alte super tiu ĉi nebula lando. Ho Amoro, kordresisto, vian atakan
standardon mi sekvas; ho Diino de _Cythere_, donu al ni vian ĉielan
ŝirmon!"

"Mi petas vin, _Leone_, estu prudenta, ne estu malsaĝulo. Mia animo
estas nedifinebla. En mia tuta vivo mi ne portis tian senton en la
brusto, _Leone_, ŝajnas al mi -- _Leone_, dum la tuta tago, la tutan
vesperon mi havas antaŭsentojn tiel neklarigeblajn -- _Leone_,
kondutu bone, eble baldaŭ vi estos mia anstataŭanto, estro de
_Andrea Doria_ ..."

"Kaj vi _viceadmiraglio_ de lia moŝto _Don Federigo Spinola_."

"Aŭ kadavro sur la mara fundo!" murmuris la kapitano.

"Kio? mortantaŭsentoj? mortantaŭsentoj sub la fenestro de la
knabino amata?!" ridis la leŭtenanto. "Nu pro ĉio, kio okazas en la
mondo, tio estas dia. Ho, ke mi estu _Francesco Petrarca_, por tuj fari
soneton pri tiu belega humoro! Jen, revulo, ni ĵus estas sub la
fenestroj de via _innamorata_; -- ŝia lumeto brilas ankoraŭ; -- hola,
kia ideo! -- _Antonio Valani_, amiko de mia junaĝo, por forĉasi
viajn mortantaŭsentojn, ni -- ni tuj, tuj en tiu ĉi momento faru
viziton al la dolĉulino tie supre."

"_Leone?!_"

"Traserĉu ŝian domon. Ĉiuj frenezaj ideoj estu laŭdataj! Antaŭen
pro la nomo de la reĝo, antaŭen pro la nomo de la amo!"

"_Leone, Leone!_"

"Lasu min", ridis la leŭtenanto. "Mi petas vin, ĉu la geŭzo, kiun
la mallertuloj serĉas tie, ne povas esti kaŝita same en la loĝejo
de la knabino, kiel en iu de la aliaj domoj de tiu ĉi urbo?
Antaŭen, antaŭsentema Antonio, antaŭen, ni traserĉu la domon de
via ĉarma amatino kaj dume des pli bone konatiĝu kun la endomaj
rilatoj por la sekvanta nokto."

Antaŭ ol la kapitano povis reteni la sovaĝan amikon, tiu ĉi estis
kurinta al la pordo de _Myga_, kontraŭ kiu li frapis per la pugno,
kriante per laŭta voĉo:

"Malfermu! malfermu en la nomo de lia katolika moŝto en Hispanujo!
Malfermu! Perfiduloj kaj malamikoj estas kaŝitaj en tiu ĉi domo!"

Tuj de ĉiuj flankoj kunfluegis soldatoj, ŝipanoj, kaj urbanoj de
Antverpeno al la pordo, kiu kondukis al la loĝejo de _Myga_. De
momento al momento kreskis la amasoj. Duone malespere la kapitano
_Valani_ serĉis malhelpi la bruegon de la sovaĝa amiko; sed jam
estis tro malfrue. La dompordo malfermiĝis, kaj la loĝantoj de la
konstruaĵo, en kiu loĝis _Myga_, ĉarpentisto, ŝuisto, urba
skribisto kun la familioj kaj kunuloj, vidvino kun multaj infanoj,
sin kaŝis timeme en la anguloj, teruritaj per la penso, ke unu el la
nederlandaj ribelistoj estis rifuĝinta sub ilia tegmento. Nur
kurbigita maljunulino kuraĝe kun la lampo en la tremanta mano
kontraŭiris la entrudulojn kaj certigis per krieganta voĉo, ke
neniu rifuĝis en tiun ĉi domon; do malpleje nederlanda akvodiablo.
"Dio malhelpu ŝin" -- ŝi diris -- "ŝirmi akvogeŭzon"; ĉu ne ŝia
edzo, ŝia bedaŭrinda mortinta edzo estis ĵetata per la furiozaj
monstroj de sia fiŝistboato en la akvon kaj mizerege pereis?
Kion helpis al ŝi la certigoj? Neniu aŭskultis, la domo pleniĝis
de hispanaj soldatoj, italaj ŝipanoj kaj la mizerularo de la
stratetoj. Timaj kaj doloraj krioj baldaŭ penetris el la diversaj
loĝejoj; oni batadis kaj turmentis iomete, oni rabadis iomete. --

"Antaŭen, Antonio! ne malrapidu!" kriis _Leone_. "Antaŭen, supren
la ŝtuparon en la ĉielon."

Li tenis la maljunulinon je la kolumo kaj per la plej ŝercaj minacoj
devigis ŝin antaŭen lumigi per la lampo.

"Gaje, gaje, panjo! La aliaj serĉas sube, ni supre -- antaŭen, kaj
ne estu tiel ĝenema, mi ne rigardas vian tibikarnon. Ehe, Antonio,
-- ne restu malantaŭe --!"

"_Leone_, mi vin petas!"

"Ha ne, antaŭen, antaŭen, _madonna_! Haha, Antonio, kia leporo vi
do estas dum tia dolĉa aventuro! Kio fariĝus de vi, se vi min ne
havus? Jes -- tiu ĉi ŝajnas esti la lasta ŝtuparo -- venko! venko!
_mille gracie_, maljuna sibilo. Tie ĉi, tie ĉi, _Antonello_ -- en
la nomo de la reĝo; malfermu, malfermu! Perfiduloj kaj belaj
knabinoj tie ĉi estas kaŝitaj; malfermu, malfermu en la nomo de la
reĝo! En la nomo de la katolika moŝto de Hispanujo, venu el la
nesteto, dolĉa birdeto, malfermu kaj eldonu la dolĉan ribelan
koreton!"

Kun buŝo ridanta la sovaĝulo kaptis la kapitanon je la
ŝultro kaj premis lin kontraŭ la pordo, kiun li vaste malfermis
-- rigide, dube staris la du ĝenovanoj.

Kun zorgo kaj timo kreskantaj _Jan_ kaj _Myga_ estis aŭskultintaj la
bruegon en la stratetoj. Kiam la sovaĝa tumulto penetris eĉ en la
domon, la fianĉino malespere petegis la fianĉon sin kaŝi.

Sed kio povis fariĝi por savi ilan ambaŭ?

En la sekvanta momento ĉio estis tro malfrua. Tro rapide _Leone
della Rota_ supren saltis la ŝtuparon.

En la maldekstra brako _Jan Norris_ tenis la svenintan fianĉinon,
konvulsie la dekstra mano kaptis la brilan armilon. Li ne sciis, kion
komenci, ĉia anima agemo estis forlasinta lin en tiuj teruraj
sekundoj. Kion ankaŭ estus helpinta al li ĉiu anima agemo? Perei
devis _Jan Norris_ kaj _Myga van Bergen_, almenaŭ laŭ homa saĝo.

"Pro ĉiuj diabloj, kio estas tio?" ekkriis la ĝenova leŭtenanto.
"Nu, tio estas ne malbona! tio ja estas gajiga renkonto, -- tion mi
nomas frapi du muŝojn per unu frapo. Holla, _Antonio Valani_, nun
akiru al vi vian ĉarman kolombineton! Havi tian rivalon vi do ne
supozis? Teren la geŭzon! pendigu lin!"

El la ingo flugis la glavoj de la ĝenovanoj.

"Gardu vin Dio, _Myga_!" kriis _Jan Norris_, svingante la klingon.
"Malantaŭen, vi italaj friponoj!"

Elpuŝante la sovaĝan geŭzan krion: Plivolonte turko ol fipapano!
la direktilisto de la Nigra Galero subkuris la klingon de _Leone
della Rota_, puŝo -- kun krio sin turnis la estro de _Andrea Doria_
kaj ŝanceliĝis; tintante la glavo falis el lia mano, teren falegis
_Antonio Valani_. Super la korpo de la ĝenovano saltis la
akvogeŭzo, sed dua bato tuŝetis nur la maldekstran ŝultron de la
leŭtenanto. Ŝipanoj de la galeono _Andrea Doria_ suprensaltis la
ŝtuparon svingante la ŝiptranĉilojn. Sovaĝa sanga batalo fariĝis
en la malvasta spaco; svenante _Myga van Bergen_ kuŝis tere.
Hispanaj kaj albanaj soldatoj pligrandigis la tumulton, lampoj kaj
torĉoj estingiĝis, ardetis sur la planko, estis denove bruligataj.
La plej malmultaj efektive sciis, kio okazis, kaj kiam subite la
krio: fajro! fajro! sonis tra la domo, la konfuza bulo disiĝis pro
panika teruriĝo kaj ree malsupren rapidis la ŝtuparon. Sufokanta
fumo plenigis ĉiujn lokojn de la domo; tra ĝi la ĝenovaj ŝipanoj
trenis la estron mortvunditan kaj la enkatenigitan akvogeŭzon _Jan
Norris_! Tra la fumo _Leone della Rota_ malsupren la ŝtuparon portis
la senkonscian _Mygan_ sur la straton, kie jam nova batalo minacis
naskiĝi inter la ŝipanoj de _Andrea Doria_ kaj la hispanaj
soldatoj, kiuj volis forpreni de tiuj la kaptitojn. Sed tamburrulo
anoncis la alvenon de estro pli altranga, al kiu _Leone_ raportis,
tiel bone kiel permesis al li la sveno, en kiu li sin trovis. La
_don_ gravamiene decidis, ke estas plej bone, alporti la vunditan
kapitanon, la geŭzon kaj la knabinon sur la ŝipon, morgaŭ dum
la aŭskultado ĉiuj estos bele kunigitaj; la kaptito kiel pirato
ĉiuokaze devos esti pendigata al velstango, tial eĉ en tiu ĉi
rilato estas plej konvene, lin forporti al la galeono. -- --

Kontraŭ la kajo ruliĝis la amaso. Torĉoj lumigis la sovaĝan
procesion kaj ĵetis la flagrantan brileton sur la vunditan Antonion,
la senkonscian _Mygan_ kaj la enkatenigitan _Jan Norris_, kiu lasis
sin fortreni malsprite per siaj furiozaj malamikoj. Eĉ nun ankoraŭ
_Leone della Rota_ portis _Myga_'n en la brakoj nesciante, kiamaniere
tio estis okazinta. Ĉio ruliĝis en lia cerbo -- kiel en sonĝo li
portis la malpezan ŝarĝon sur la galeonon.

En la kajuto oni preparis kuŝejon por la vundita kapitano. Ĥirurgo
venis, por ekzameni la vundon de Antonio eĉ nun ankoraŭ senkonscia,
kaj skuis pri tiu la kapon. _Myga van Bergen_ kaŭris en angulo de la
kajuto -- atentata de tute neniu. Al la granda masto oni ligis la
direktiliston de la Nigra Galero, kaj insultante ĉirkaŭis lin la
nekompatemaj malamikoj.

Nur malfrue ĉesis la tumulto en la urbo, post kiam oni estis
estinginta la brulantan domon malantaŭ la havena muro. Pli frue
mallaŭtiĝis sur la galeono _Andrea Doria_. Senmove kuŝis Antonio
sur la kuŝejo, senmove sidis _Leone_ apud li, senmove kaŭris _Myga_
en la plej malhela, plej malproksima angulo. Sur la tuta ŝipo oni
apenaŭ aŭdis ion alian ol la murmuron de la riverego, la bruadon
de la rigilaro en la vento kaj la paŝon de la gardisto, kiu kun
ŝargita pafilo kaj bruletanta meĉaĵo paŝis tien kaj reen antaŭ
la kaptito apud la masto neniun momenton ĉesante observi lin.

Je la dua matene ĉesis la vento tute, tiel ke eĉ la grincado de la
ŝnuregaro eksiĝis. Estis silentego, kiu subitege des pli terure
estis interrompata per krio kaj pafa krakado.

El la kajuto rapidis la leŭtenanto _Leone della Rota_ sur la
ferdekon, el la hamakoj la ŝipanaro.

La loko de la kaptito apud la granda masto estis forlasita. Kun
elpafinta pafilo staris la gardisto, ĵetante ĉirkaŭen konfuzajn
rigardojn, inter la demandoj, la malbenoj de la oficiroj kaj de la
taĉmento.

"Jen, jen! super la bordon!" fine eliĝis raŭka krio el la brusto de
la viro surprizita.

"Kie? kie? kie?"

Al la ŝiprando ĉiuj rapidis.

"Malsupren la boatojn! rapide, rapide", ordonis la leŭtenanto.

Vivigata estis la Skeldo, lumoj brilis tra la nokto; sed la noktoj
estas malhelaj en novembro. Vere oni kaptis kadavron naĝantan
malsupren en la rivero, sed ne estis tiu de _Jan Norris_. Sur ambaŭ
bordoj malsupren de la rivero flugis la alarmsignaloj; sed
sensukcesaj estis ĉiuj penadoj de la boatoj elsenditaj de ĉiuj
ŝipoj ankrigitaj antaŭ Antverpeno.

Ĉu _Jan Norris_ estis savinta sin? Ĉu li mortis en la ondoj?

Kiu povis diri tion?

Sed kiom _Myga van Bergen_ en sia angulo aŭskultante levis la kapon,
aŭdante, ke la geŭzo estis disiginta la ligilojn kaj saltinta de la
ŝipo!

  *  *  *  *  *  *  *

La mateno krepuskis, sed ĝi ne donis sciigon pri la forkurinta
akvogeŭzo.

Sur la ferdeko de _Andrea Doria_, _Leone della Rota_ paŝis kaj
repaŝis, la brakojn kruciginte super la brusto, kaj murmuretis:

"Se nur li ne estus dirinta ĝin! Li mortos per mia kulpo -- ho
Antonio, bedaŭrindulo! Li antaŭdiris ĝin: mi estro de la _Andrea
Doria_, li -- li kadavro sur la marfundo."

La leŭtenanto ekstaris.

"Sed _Leone_ -- ĉu ne eble baldaŭ -- eble morgaŭ -- postmorgaŭ la
sama sorto estos certa al vi? Kiu timas la morton? Morto estas pereo!
-- vivu la vivo. -- Jen venas la suno, libere mi denove spiras. -- la
sangaj nebuloj falas de miaj okuloj! Kun fajra sirakusa vino mi
trinksalutos la matenon, eĉ se ĝi estos la lasta, kiun mi
rigardos!"

La ŝipa knabo alportis plenan pokalon de la bonega trinkaĵo.

_Leone della Rota_ levis ĝin kontraŭ la ardanta sunglobo,
malplenigis ĝin per unu ektrinko kaj ĵetis la glason malproksimen
en la riveregon: metante la piedon firme sur la plankon:

"Estro sur _Andrea Doria!_" li diris, kaj apenaŭ aŭdeble li
daŭrigis: "Estro de _Andrea Doria_, kaj _Myga_ -- la krono de la
virinoj de Flandrujo -- mia -- mia!" -- --




V.

Febraj sonĝoj.


La trian fojon post la nokto, en kiu la garnizono de la
fortikaĵeto _Liefkenhoek_ estis aŭdinta la kanontondron de la Nigra
Galero kaj de la _Immacolata Concezione_ kaj la aerenĵeton de tiu
ĉi ŝipo, la vespero malsupreniĝis senventa kaj nekutime varma.
Veterospertuloj pretendis, ke plej baldaŭ estos multa neĝo, kaj
verŝajne ili estis pravaj. Post kiam la suno frumatene estis
leviĝinta hele al la ĉielo sufiĉe klara, ĝi estis kaŝinta sin
ĉirkaŭe je tagmezo en grava griza nubaro. Tiu nubaro estis pli kaj
pli kuntirinta sin, kaj dum la vespero ĝi pli kaj pli malalteniĝis
sur la urbon Antverpeno, sur la teron, riveron kaj maron.

Ree ni trovas nin sur la ĝenova ŝipo _Andrea Doria_ en la kajuto de
la estro.

La plafona lampo ĵetas la ruĝetan lumon tra la kajuto, sur la
armilojn, kartojn al la parioj, sur la plankon, sur kiu la sangaj
tukoj kuŝas, sur la kuŝejon, sur kiu _Antonio Valani_ ĝemas en la
vundfebro kaj fantazias, sur _Myga van Bergen_ genuantan apud la
malsupera parto de la kuŝejo, sur la leŭtenanton _Leone della
Rota_, kiu staras apud la kuŝejo de la mortanta amiko kaj vagigas
rigardojn sovaĝajn kaj strangajn de la vundito al la rabita
junulino.

Je tagmezo _Leone della Rota_ akceptis kun indiferenteco la vortojn
de la admiralo _Spinola_ kaj de la guberniestro de Antverpeno, ke la
forkuro de la margeŭzo estas diabla faro, kaj li -- _Leone_ --
estas kulpa pri tio. Kun indiferenteco iomete pli malgranda li
aŭdis, ke -- pro manko de iu pli bona -- la supera komando de la
galeono _Andrea Doria_ estos konfidata al li por la entrepreno
de la sekvanta mateno.

Pri la knabino sin trovanta je la bordo nek la guberniestro nek la
admiralo estis sin informintaj. --

Kun multaj laboroj sur la ŝipo kaj sur la tero por la leŭtenanto
estis pasinta la tago, nur malmultajn momentojn li estis povinta
dediĉi al la mortanta amiko. Sed sur la ŝipo kaj sur la tero --
ĉie sekvis la junan ĝenovanon la portreto de la bela flamlanda
knabino, kiun li tenis kaptita sur sia ŝipo, kiu negardita kaj
nedefendita estos fordonita al lia arbitro, kiam -- la amiko estos
mortinta. Kvankam komence li penadis forĉasi ĉiujn tiajn pensojn,
tamen ĉiam denove ili sin trudis al li; neniamaniere li povis
forkuri de ili, kaj baldaŭ li tute ĉesis batali kontraŭ ili. En
sia malespero la ĉarma knabino ŝajnis al li nur des pli dolĉa,
inter liaj ŝipanoj kaj militistoj, en la armilejo, en la
antaŭĉambro de la admiralo, en la stratetoj de la urbo ŝi estis en
lia animo, genuanta kun torditaj manoj en la kajuto sur la _Andrea
Doria_. La pasio plej sovaĝa ekbrulis en helaj flamoj kaj per la
plej sovaĝaj sofismoj li penadis subpremi la kontraŭstarantan
konsciencon.

Kiom ankaŭ utilus al Antonio, se li, _Leone_, resendus la knabinon
de la ŝipo al la tero?

Nun _Leone della Rota_ revokis al si la momentojn, kiam li estis
tenanta la gracian korpon de la knabino en la brakoj, kiam li estis
portanta la svenantan knabinon tra la fumo, tra la stratetoj. La
vento tiam blovis en lian vizaĝon la blondajn buklojn de la
junulino. --

"Ne, ne, ne, _Antonio Valani_, via rajto pri la bela rabaĵo
finiĝas kun via vivo! Milita rajto, _Antonio Valani_, deprenu la
flagon kaj malleviĝu -- al mi nun la feliĉo destinita al vi, kaj
morgaŭ -- morgaŭ al mi la pereo kaj al iu alia la venko! Milita
rajto, milita feliĉo, bedaŭrinda Antonio!"

Kun tiaj pensoj dum la vespera krepusko la leŭtenanto estis irinta
en la kajuton, kaj nun li staris, kiel ni priskribis, inter la
mortanto kaj la tremanta _Myga_, en la brileto de la malhela ŝipa
lampo.

Oni estis intencinta porti la vunditan kapitanon sur la teron, sed
kun ĉiu forto de estingiĝanta estaĵo _Antonio Valani_ sin
defendis; sur sia ŝipo li volas morti, ne en la hospitalo. En sia
febra frenezeco li ne estis forgesinta, ke _Leone_ kondukis la
flamlandan knabinon, kiun li amas, al la bordo de la _Andrea Doria_.
Ju pli proksimiĝas la morto, des pli li kroĉiĝas al tiu ĉi amo,
des pli fortege ĝi publikiĝas. En la vivo li estus firme ŝlosinta
ĝin en sia interno, sen la interveno de sia kunulo _Leone della
Rota_. Mortante, febrafrenezante lia animo forĵetas ĉiujn ligaĵojn
ĝenantajn; nenion de tio, kion li antaŭe sentis, _Antonio Valani_
plu kaŝas.

Bedaŭrinda _Myga_! Kiel ŝi genuas apud la malsupera parto de la
lito de la mortvundita ĝenovano kun disiĝantaj haroj, fantompala,
kun manoj vundtorditaj. Nenia savo, nenia!

La ondoj de la Skeldo englutis la amikon, kiu senpove batalis
kontraŭ la pereo de la amatino kaj sin ĵetis en la malvarmajn
akvojn, por ne vidi ŝian malhonorigon.

Kaj Dio? Ve, tro malhela estas la nokto, troa mallumo en la cerbo de
la malfeliĉulino, por memori la grandan savanton el ĉiuj danĝeroj.
Neniu povo en la ĉielo kaj en la tero, por malhelpi la hontigon kaj
malhonorigon; -- ve al vi, _Myga van Bergen!_

Surde transsonoras de la katedrala turo la dekunua horo -- malrapide
la unuopaj batoj sekvas unu la alian kaj postsonas en la cerbo de la
knabino.

Denove la bruo de la urbo iom post iom plimalgrandiĝas, denove
estingiĝas unu lumo post la alia en la domoj malantaŭ la muro de
_Paciotti_, de la itala inĝeniero.

De tempo al tempo pligrandiĝis la mallaŭteco. Nur iafoje eksonis
sovaĝa krio, ĝojego; nur iafoje eksonis la raŭka kanto de bruta
soldataro aŭ la voĉo de la noktgardistoj kaj patroloj.

Kaj denove bruis la horloĝa radaro en la turo de la katedralo de Nia
Kara Virino; -- noktmezo!

De siaj kusenoj leviĝis _Antonio Valani_ kaj ĵetis frenezajn
rigardojn el siaj febre ardantaj okuloj ĉirkaŭ si.

"Kie ŝi estas? _Leone_, _Leone_. -- Vinon, lumojn kaj amon. _Leone_,
kie vi estas, kie vi ŝin havas? Kie vi ŝin kaŝas? Mia ŝi estas --
ho perfidulo -- perfida _Leone_ -- mia, mia estas la knabino! Hahaha,
mi ne estas mortinta, kiel vi opinias, _Leone_; -- mi vivas kaj
tenas, kio estas mia propraĵo --"

La frunto de _Myga van Bergen_ tuŝis la plankon de la kajuto; la
leŭtenanto _Leone della Rota_ repremis mole la frenezulon en la
kuŝejon kaj provis ĉiumaniere lin trankviligi; sed ĉiuj fortoj kaj
pasioj de la mortanto ŝajnis ankoraŭ unu fojon ekflami en ĉiu
ardo, antaŭ ol li estingiĝis por eterne.

Ree kaj ree la furiozulo provis sin liberigi el la brakoj de _Leono_.

"Ĉiuj manoj sur la ferdekon! al la remiloj, al la remiloj! Vivu la
reĝo! -- Jen ili montras la flagon, -- la almozuloflagon, pafu, pafu
ĝin! _Evviva Genova_ --  jen la admiralo aeren estas krevigata -- pafu,
pafu -- infero, infero, _Leone_, gardu la ŝipon! gardu la ŝipon,
_Leone!_ -- Estas finite -- ve, la geŭza flago -- al la
pafilego -- perdita, perdita! Gardu la ŝipon, gardu la ŝipon,
_Leone!_"

La malsanulo refalis; la leŭtenanto pretigis al li la kusenon; poste
li iris al la genuanta junulino.

"Kial vi maltrankviliĝas, _signorina?_ Rektigu do vin; -- kial vi
tordas vin sur la planko? Dolĉa kolombineto, ne ĉagreniĝu; reĝino
vi fariĝu, nelimigita estrino sur tiu ĉi bona ŝipo. Tio estas la
milito -- la unu devas malsuprenigi la flagon, kaj alte la alia igas
ĝin flirti de la plej alta velstango. La bedaŭrinda Antonio! Li
ĝin antaŭdiris -- al li fariĝas la tombo, al mi la bela rabaĵo;
-- mi vin amas, mi vin amas, stelo de Flandrujo, blanka rozo de
Antverpeno. Mi vin amas kaj vin tenas -- ne obstinu -- ne rigardu
tiel sovaĝe -- mia vi estas, kaj neniu rabos vin de mi!"

"_Jan, Jan!_ Helpu! savu!" kriis la knabino, ne sciante, kion ŝi
vokis.

"Lasu la geŭzon", murmuris _Leone_. "Ĉu li ne venĝis, ĉu ne la
bedaŭrinda Antonio estos mortinta post unu horo? Kiom vin interesas
la korpo de la geŭzo, lasu ĝin naĝi en la ondoj -- leviĝu,
leviĝu, mi diras, ne plu vi vundpremu vian blankan frunton sur la
fundo. Kion vi volas? Mortinta estas la geŭzo, mortas _Antonio
Valani:_ nun ĉirkaŭbraku _Leone_'n, la vivan _Leone_'n kiel bela,
fiera estrino."

"Kompatu, kompatu!" ĝemis la knabino; sed la leŭtenanto ridis:

"Aŭskultu, la unua horo! Je la kvina ni levos la ankrojn; ĝis tiam
vi havos tempon por fini la ploradon; sed tiam ĉesigu la plendojn
kaj ĝemojn! Ĝis la kvina estos sufiĉe da tempo por morti,
bedaŭrinda Antonio, bedaŭrinda amiko; -- ne leviĝu, viaj vundoj
sangas denove -- kuŝiĝu -- kion vi ankaŭ deziras pri la knabino?"

"_Leone, Leone_, gardu la ŝipon! La Nigra Galero -- gardu la
ŝipon!" kriegis la mortanto febre sonĝante.

"Ha, la Nigra Galero!" murmuretis _Leone della Rota_, "nur je la
kvina komenciĝos la ĉaso; -- kvietiĝu, kvietiĝu, Antonio -- ĉio
estas laŭorda sur la ŝipo -- ne zorgu, dormu -- ekdormu!"

Denove la kapitano refalis kaj fermis la okulojn. Post la lasta
sovaĝa emocio sekvis videble la lasta elĉerpiĝo. Finis la vivon
_Antonio Valani_, estro de l'_Andrea Doria_.

La leŭtenanto ĝin bone rimarkis; li ĝemis kaj skuis la kapon:

"Bedaŭrinda Antonio! Bedaŭrinda amiko! Tiel baldaŭ vi devis
mallevi la velojn? Sed pro kio plendi, kaj tamen -- mi dezirus, ke
jam la mateno krepusku, mi dezirus, ke tiu ĉi nokto jam estu
pasinta! Nur sur la vasta maro -- se -- se la kadavro estos ĵetita
super la bordon, mi plibonfartos. Mi vere dezirus, ke la mateno
venu!"

Li paŝis kaj repaŝis en la mallarĝa kajuto, pli ol unu fojon li
tuŝetis la malfeliĉan _Myga_, kaj ĉiufoje la bedaŭrindulino
ektremis kaj sin pli dense premis al la muro.

"Morti, morti!" flustris _Myga van Bergen_ -- "ho, ke venu do la
morto, por savi min -- ke kaptu min la morto, kiel ĝi kaptis la
amaton!" La lampo minacis estingiĝi, _Leone della Rota_ denove
postulis lumon, vinon. Li bezonis ilin ambaŭ en tiu nokto; lia animo
prezentis sovaĝan kaj brutan aspekton.




VI.

La Nigra Galero.


Sur la fortikaĵeto _Liefkenhoek_ fiere flirtas la flago kun la
leono de _Leon_ kaj la turoj de Kastilujo. La sama flago flirtas sur
la fortikaĵeto _Lillo_ kaj ĉiuj aliaj fortikaĵoj plenegaj da
pafilegoj ĝis la grandegaj muroj de la citadelo de Antverpeno.

Akraj okuloj gardas sur ĉiuj tiuj muroj kaj remparoj, kaj voko kaj
revoko nek tage, nek nokte silentas.

Sed proksima kaj vigla estas ankaŭ la malamiko. Ĉiumomente li povas
aperi. Kiu konas la horon, je kiu li venos?

Ĉirkaŭ la bordoj de _Zeeland_ frapadas la ondoj de la Nordmaro.
Loĝas sur _Tholen_, sur _Schouwen_, sur norda kaj suda _Beveland_,
sur _Walcheren_ la sovaĝa fera raso, kiu, unua, ĵuris plivolonte
fariĝi turka ol papa, kiu la arĝentan duonlunon portas sur la
ĉapelo kaj la neestingeblan ĝismortan malamon kontraŭ la hispanoj
en la koro. Kiajn infanojn naskas la patrinoj sur tiuj sablomontetoj
ĉirkaŭlavataj per la maro! Defendu nur, turoj de Kastilujo, bone
nur gardu antaŭ la bastiono de Flandrujo, Leono de _Leon_; --
"plivolonte pereigita ol perdita estu la tero" -- tio estis zeelandaj
ŝipanoj, kiuj de la venkitaj hispanoj apud _Veere_, apud _Leyden_
ŝiris la korojn el la brustoj, mordis kaj ĵetis ilin antaŭ la
hundojn:

"Manĝu, sed ili estas maldolĉaj."

Sur la fortikaĵeto _Liefkenhoek_, sur la fortikaĵeto _Lillo_,
sur la reduto _Cruys_, sur la fortikaĵetoj _Perle_ kaj _Sankto
Filipo_, sur la fortikaĵetoj _Maria_, _Ferdinand_ kaj _Isabella_,
sonis seninterrompe la voko:

"Bone gardu! Bone gardu!"

La pafilegoj sur la bordo de _Brabant_, la pafilegoj sur la flandraj
bordoj estas pretaj kraĉi mortigon kaj pereigon sur la kuraĝegan
ŝipon, kiu spite al ili serĉas la vojon kontraŭflue al Antverpeno.

"Bone gardu! Bone gardu!"

Sed la nokto estas malhela, nek lunlumo nek stelbrileto heligas ĝin.
Estas malfacile bone gardi en tiu nokto.

Kiom estas mallaŭte kaj varme! Nur la muĝado de la grandega rivero
konstante sonoras en la avertan vokon de la militistoj sur la
remparoj:

"Bone gardu! Bone gardu!"

Kio krozas de la suda _Beveland_ la _Westerskeldon_, kie maro kaj
rivero sin reciproke renkontas kaj ne plu estas diferencigeblaj unu
de la alia? Kio glitas super la ondoj en la malhela nokto? Cent
terurigajn brakojn ĝi movas, kiel sago flugas, egale al la fantoma
ŝipo, egale al la Fluganta Holandano. Grandega ŝipa korpo
tratranĉas la ondojn, ĝin sekvas aliaj malpli grandaj.

Kiom malhelpas la zeelandanojn la malhelo? Ili scias trovi la vojon
sur la akvoj, sia patrujo. Unu malhela ombro sekvas la alian; en unu
linio ili glitas -- neniu sono al la bordo, eĉ la remiloj senbrue
subakviĝas en la ondojn. Flustrataj iras la ordonoj de buŝo al
buŝo! Ĉiu scias, kion li devas fari, ĉiu per grava ĵuro estas
devigata trudi la tranĉilon en la gorĝon de la najbaro, se li per
bruo, per ne pripensita voko metos en danĝeron la sukceson de la
entrepreno.

Ĉiu senkondiĉe plenumos la ĵuron, kaj se patron, fraton, filon
li devus mortigi.

Lumo maldekstre --

Fortikaĵeto _Lillo_!

Lumo dekstre --

Fortikaĵeto _Liefkenhoek_!

Klare kaj aŭdeble la vokoj de la hispanaj gardistoj frapas ĉiun
orelon sur la -- Nigra Galero kaj sur la ŝipoj ĝin akompanantaj.

Ĉiu tranĉilo, ĉiu transrampilo estas preta -- ardetas la kaŝitaj
meĉaĵoj apud la pafilegoj; -- fortege batas la koroj de la
kuraĝegaj viroj.

"Bone gardu! Bone gardu!" resonas en la malproksimo; grandan
danĝeron havas post si la kuraĝaj maristoj. Vivu la geŭza feliĉo!

Kio briletas dekstre?

La lumoj de la vilaĝo kaj fortikaĵeto _Callao_.

Kio trembrilas apud la bordo de _Brabant_?

La lumoj de la vilaĝo _Ordam_.

Kia mallaŭto nun estas en tiu loko, kie la ponto, la _Estakada_ de
Aleksandro _Farnese_ iam leviĝis, la miraklo de la centjaro. Kia
genio lumis tie! Kiom da sango fluis tie.

En tiu loko verkis _Johann Baptista Plato_ kaj _Barocci_; en tiu loko
krevis la fajroŝipo de _Frederiko Giabinelli_ kaj plenigis aeron,
teron kaj maron per ruinoj kaj disŝiritaj homaj korpoj.

Ankoraŭ nun, post tiom da jaroj, kelka respublikema urbano de
Antverpeno nokte eksaltas el la dormo kaj opinias, ke ĵus li estas
vekata per la krakado de la granda eksplodo, kiu povis savi la
grandan urbon kaj ne savis.

Sensone forglitas la Nigra Galero kun la ombrosimila sekvantaro super
la terura loko --

"Gardu! Bone gardu!" eksonas la voĉo de la redutoj de _San Pedro_
kaj _Sankta Barbara_.

La lumoj de _Predigerhof_! la lumoj de la fortikaĵeto _Maria_, la
lumoj de la fortikaĵeto _Ferdinand_ -- sonorilo, surde kaj solene,
eksonas en la mallumo -- -- la sonorilo de la turo de Nia Kara Virino
de Antverpeno. --

La dua horo!

Je sia loko staras la estro de la Nigra Galero, la brilan glavon en
la mano; sed alia kondukas en tiu nokto la ŝipon kaj la ŝipanaron.

Se nur la plej malmulta lumero falus sur la vizaĝon de tiu
kondukanto, vi ektimus pro tiu vizaĝo.

_Jan Norris_, la fianĉo de _Myga_, kiu estas kaptita sur la _Andrea
Doria_; _Jan Norris_, la akvogeŭzo, kiu lasis la fianĉinon en la
manoj de la malamikegoj; _Jan Norris_ kondukas en tiu nokto la Nigran
Galeron!

La okulo de _Jan Norris_ vidas en la nokto, ĝi penetras la mallumon
kiel la plej helan tagon.

Savo -- Venĝo!

Gardu vin, _Leone della Rota_, malfeliĉon kovas la nokto. Gardu vin,
_Leone della Rota_, ne estas la tempo, por sin surdigi per virinamo
kaj sicila vino! Gardu vian ŝipon, _Leone della Rota_, gardu vin --
gardu vin kontraŭ la -- Nigra Galero! -- -- --

Sur la _Andrea Doria_ ĉio estis ordonita kaj farita. Ankoraŭ tri
horojn, kaj la ĝenova ŝipo estos ekmarŝinta, por sin kunigi kun la
kvar antaŭirintaj galeroj apud _Biervliet_ por la ĉaso al la Nigra
Galero. La ŝipanaro uzis la mallongan tempon, kiu ankoraŭ estis
donita al ĝi, por dormi, eĉ la gardistoj dormis sur la ferdeko, kaj
la meĉaĵo de la soldato apud la transirejo estis estingiĝinta kiel
ĉiuj aliaj meĉaĵoj sur la ŝipo. Ĉu la ŝipo ne sufiĉe estis
gardita sub la muroj de la urbo kaj la remparoj de la citadelo?

De la ĉefa masto la ŝiplanterno ĵetas malkvietan flagrantan lumon
sur la ferdekon. El la fenestroj de la kajuto falas malforta lumeto
sur la malhelajn ondojn de la Skeldo, kiuj preterrapidas.

En la kajuto sin levas alten de la kuŝejo de _Antonio Valani_, la
leŭtenanto _Leone della Rota_.

"Estas finite!" diris li. "Li estas mortinta, ĉu vi aŭdas, _bella
fiamminga_, li estas mortinta kaj -- estro de tiu ĉi ŝipo estas
_Leone della Rota_! Ĉu vi aŭdas, belulino; mi ekposedas la
heredaĵon, -- eĉ vi estas la mia; per la lasta spirado de la amiko
vi fariĝis la mia."

Denove plenigis la leŭtenanto de _Spinola_ la pokalon je vino.

"Kial vi vin forturnas kaj ektremas, bela _Myga_? Li estas mortinta,
lia koro finbatis. Sed la mia ankoraŭ sovaĝe kaj forte batas. Certe
li estis mia amiko; sed per via amo mi venĝas ja lian morton."

Li levis la pokalon kaj eltrinkis.

"Al via memoro, bedaŭrinda Antonio -- sur la vasta maro vi havos
noblan maristan tombon. Ne sur la lando ili devas vin enŝoveli, sub
la gajaj ondoj vi dormos, kiel decas al ĝenova ido. En la brakoj de
la maraj virinetoj vi dormos --"

"Kompatu, sankta Dio, sendu la morton, savu min, savu min!" ploris la
malespera knabino; sed la ebria _Leone_ ridis sovaĝe kaj fisone.

"Ne rigardu min tiamaniere, reĝino -- hodiaŭ al mi la sorto,
morgaŭ al alia -- tio estas la milito, tio estas la vivo. Ĉu vi
opinias, ke mi ĝemu kaj murmuru preĝojn kiel pastraĉo apud la
kadavro de la amiko? Ha, se ni estus apud la bordo de la ligura maro,
per rozoj kaj mirtoj ni ornamus la harojn por festi la belan nokton!
En la nomo de la venĝo, en la nomo de la venko, venu en miajn
brakojn, sovaĝa geŭzino, venu kaj estu la mia, bela herezulino."

Kun fisona krio _Myga van Bergen_ sin kroĉis al la fostoj de la
kuŝejo, en kiu kuŝis etendite la pala sangmakulita korpo de
_Antonio Valani_. Ĉe la mortinto ŝi serĉis ŝirmon! Sed sovaĝe
ridante _Leone della Rota_ tiregis la malfeliĉulinon alten kaj en
siajn brakojn. Per ardantaj kisoj li kovris ŝian buŝon kaj ŝiajn
nudajn ŝultrojn -- kiam surda falo eksonis super lia kapo, ke la
lampo sub la plafono per tio ektremis. Krio -- lukto -- dua falo --
piedbato kaj paŝado de multaj piedoj -- sovaĝa kriado -- kaj akra
krako de karabeno -- terurplena, malfeliĉplena voko:

"La geŭzoj! la geŭzoj! la geŭzoj sur la ŝipo! Perfido! perfido!
_All' arme! all' arme!_"

"Kio estas tio? _diavolo!_" ekkriis la leŭtenanto, lasante la
knabinon kaj ekkaptante la glavon. -- -- Desur la sangoplena kuŝejo
ankoraŭ unu fojon sin levis la korpo de _Antonio Valani_, ankoraŭ
unu fojon sin malfermis la okuloj vaste kaj rigide kaj fiksis la
leŭtenanton:

"Defendu la ŝipon -- perfidulo! Malnoblulo --" subite nigra
sango ekfluegis el la buŝo, reen falis _Antonio Valani_ -- la morto
nun efektive tenis sian kaptaĵon.

Sur la ferdeko post la faligo de la unua gardisto la tumulto fariĝis
pli kaj pli ĝenerala kaj laŭta; la konfuzita, surprizita ŝipanaro
elrapidis, la armilojn hazarde prenitajn en la manoj --

"Al la armiloj! Perfido! La geŭzoj!"

Malbenoj -- ĝemado -- pardonpetoj.

Genuen denove sin ĵetis _Myga van Bergen_, dum la leŭtenanto, kun
la glavo en la mano, supren rapidis. Sur la ferdeko lia piedo jam faletis
pro kadavroj kaj vunditoj planken kuŝantaj. Sovaĝa estis la batalo,
kaj la triumfa kriado de la nederlandanoj kaj la terura geŭza voko:
"Prefere turkoj ol fipapanoj!" jam komencis sufoki la armkrion de la
ĝenovanoj, terure vekitaj el la dormo.

Kaj eĉ nun ankoraŭ katosimile ili suprenrampis la pariojn de la
_Andrea Doria_. Ankaŭ la plej proksimaj komercŝipoj kaj malgrandaj
militŝipoj ŝajnis esti atakitaj, ĉar ankaŭ sur ili eksonis
batalkrio, estis pafata, eklumis torĉoj.

Malespere _Leone della Rota_ sin ĵetis kontraŭ la plej proksimaj
malamikoj, per vortoj kaj agado kuraĝigante la siajn al rezisto. En
la garda domo apud la kajo vekiĝis tamburo kaj rulis la hispanan
veksignalon.

"La geŭzoj, la geŭzoj! La geŭzoj antaŭ Antverpeno! Perfido,
perfido, la geŭzoj en la urbo!"

Torĉoj supren kaj malsupren eraris apud la riverbordo, lumoj aperis
en la domoj malantaŭ la urbmuroj.

"Prefere turkoj ol fipapanoj! Venko, venko! La Nigra Galero! la Nigra
Galero! venko! venko!" ekkriis la geŭzoj sur la ĝenova galeono,
ĉiujn faligante antaŭ si. Pardonon oni ne donis; kiu ne estis
planken pikata kaj batata, estis ĵetata de la ŝipo en la akvon. La
vorto: la Nigra Galero! plenigis la korojn de la italoj per sovaĝa
teruro kaj pli ol ĉio alia ilin malkuraĝigis. Parto senespere
forkuris, pli granda parto per la unua atako estis faligata; apud la
ĉefa masto, lumigata per la ŝiplanterno ankoraŭ batalis malespera
aro. Tie ĉi kontraŭstaris la leŭtenanto _Leone della Rota_ kun la
plej kuraĝaj el siaj soldatoj, kaj fine tie ĉi la tuta batalo sin
kunigis. Jam la planko estis glitiga per sango kaj kovrita de
kadavroj; multaj sovaĝaj geŭzoj falis per la glavo de la itala
leŭtenanto.

"Kuraĝiĝu, kuraĝiĝu, bravaj kunuloj -- aliĝu al mi! Venos
helpantoj de la lando! Kuraĝiĝu, kuraĝiĝu!" kriis _Leone_,
zeelandanon faligante; sed anstataŭ tiu ekstaris nova batalanto,
paŝante super la mortigitaj.

"Antaŭen, antaŭen, vi margeŭzoj! Faligu la italajn tiranojn --
malsupren la fiflagon; malsupren de la masto! Ĉu vi konas min,
italaĉa fripono, -- malkuraĝa knabinrabisto?"

"_Diavolo!_" ekkriis la leŭtenanto, rigida pro teruro kaj mirego;
sed tuj li trankviliĝis. "Ĉu vi ne dronis, petegisto? Ha, des pli
bone -- manĝu malvarman feron do -- jen!"

"Jen, jen! _Myga!_ savo! _Myga!_ venĝo! jen, fihundo, iru al la
infero kaj salutu vian kunulaĉon de _Jan Norris_, la margeŭzo!"

Planken en sian sangon falis _Leone della Rota_, la ĝenovano, kaj
_Jan Norris_ metis la piedon sur la bruston de la falinto kaj kriis
en lian vizaĝon:

"Savita estas _Myga_! Almilitita estas la Ŝipo! Rakontu ĝin en la
infero!"

Samtempe li puŝis la ŝiptranĉilon en la kolon de l'malamikego.

Mortigitaj dume estis ankaŭ la aliaj ĝenovanoj, kiuj ne estis sin
savintaj per forkuro; la batalo sur la _Andrea Doria_ estis finita,
kaj jam la geŭzoj malligis la katenojn, kiuj ligis la ŝipon al la
kajo.

En la kajuto kuŝis _Myga van Bergen_ svene en la brakoj de _Jan_,
kiu suprenportis la fianĉinon el la terura loko, el la kunesto de la
mortinta kapitano _Antonio Valani_, al la freŝa aero.

La batalo daŭris ankoraŭ sur kelkaj ŝipoj same atakitaj per la
nederlandanoj, sed jam kelkaj el ili, direktataj per geŭzaj manoj,
elglitis en la riveregon, kaj sovaĝharmonie sonis la kanto de la
venkintoj tra la nokto:

  Vilhelmo Nassaŭano,
  Germana mia sort',
  Fidela je l'patrujo
  Mi restos ĝis la mort'.

De la malantaŭa parto de la _Andrea Doria_ nun la trumpetisto de
la Nigra Galero trumpetis la saman melodion transen al la urbo, kaj
en sovaĝa ĥoro la venkintaj soldatoj kantis:

  Kiam de la hispanoj
  Ofendon pensas mi,
  La nobla koro sangas,
  Ho Nederlando vi!

Eĉ la mortvunditaj geŭzoj sin levis de la planko je la solenaj,
harmoniaj sonoj -- kaj tiuj, kiuj ne plu povis kanti, tamen movis la
lipojn laŭ la vortoj de la kanto. Ankaŭ _Myga van Bergen_ per tio
revekiĝis el la sveno, kaj ridante kaj plorante en la brakoj de
_Jan_ ŝi kunkantis la himnon de libereco.

"Jen, mi do plenumas la promeson; kun kanontondro kaj sonorilkanto
kaj trumpetsono mi edzinigas vin! Savita, savita!" ĝojegis _Jan
Norris_.

De la citadelo eksonis unu alarmpafo post la alia. Tamburo post
tamburo sur la muroj kaj la remparoj de la urbo akompanis la timan
vokon de la unuaj apud la kaja gruo. Kaj pli kaj pli laŭta fariĝis
la movado de la granda flandra urbo malantaŭ la muroj kaj remparoj,
kaj kelka premita, kolera koro pli forte batis je la fieraj
malpermesitaj melodioj, kiuj obstinege ondumis kontraŭ la hispanaj
tamburoj, kaj des pli fortiĝis, ju pli tiuj kontraŭbataladis.
La alarmsonorilegoj akompane eksonis de ĉiuj turoj. Kaj nun de la
urbo kaj de la citadelo oni aŭdis kontraŭ la kajo brukrakadon kaj
tintadon; areto post areto marŝis sur la urbmurojn, areto post areto
rapidis kontraŭ la riveron.

Sed pli kaj pli fiere eksonis tra ĉiu tumulto:

  "La ŝild' al mi' ho Dio,
  Vi estas ĝis la fin',
  Al vi nur mi konfidos,
  Ne plu forlasu min,
  Por ke mi restu pia,
  Vin servu ĉiuhor',
  Forpelu la tiranojn
  Vundintajn min je l'kor'."

Miloj kaj miloj da koroj aŭskultis malantaŭ la muroj, kiujn
_Paciotti_ konstruis ĉirkaŭ la urbo Antverpeno, en dolĉa tremado
tiujn sonojn: miloj kaj miloj da okuloj malsekiĝis pro tio.

Sed nun neniun malrapidon plu! La Nigra Galero estis fininta la plej
belan verkon, nun estis necese gardadi la venkkaptaĵon. Defendita
per la pafado de la Nigra Galero _Jan Norris_, la estro sur la
_Andrea Doria_, atingis la mezon de la Skeldo kaj malrapide malsupren
veturis laŭlonge de la urbo. Sep kaptitaj malpli grandaj ŝipoj jam
kun la geŭzaj ŝipoj antaŭveturis; la Nigra Galero finis la
procesion.

Kia fulmado kaj krakado desur la remparoj de Antverpeno; kiel bone
respondis la geŭzaj ŝipoj kaj la _Andrea Doria_, kiu nun sub la
almozulo-flago, per veloj gaje ŝvelitaj de la matena vento, veturis
la riveron laŭflue; kiel ŝiregis _Don Federigo_ la harojn pro tia
neaŭdita faro!

Pafado el ĉiuj redutoj kaj fortikaĵetoj laŭlonge de la
riverego!

Hojho, hojho, geŭza feliĉo, geŭza feliĉo! Kiom ne interesas la
margeŭzojn, ĉu la hispanoj pafas bone aŭ malbone? La vunditajn sub
la ferdekon, la mortintajn en la akvon -- hojho, hojho, jen denove
oni pafas de la Nigra Galero, antaŭ la fortikaĵeto _Filipo_! Bum --
bum, jen reduto _Cruys_ sur la brabanta bordo.

Sed nun kondutu bone, nederlandanoj, la lasta riglilo, sed ankaŭ la
plej forta devas esti forigata.

Jen sube en la matena nebulo lokiĝas fortikaĵeto _Liefkenhoek_.

Jen sube en la matena nebulo lokiĝas fortikaĵeto _Lillo_.

Nun, vi geŭzoj, al la pafilegoj, kiu ajn ankoraŭ povas movi manojn
kaj piedojn.

Geŭza feliĉo! Geŭza feliĉo! -- -- -- --

Ĉio estis preta en _Liefkenhoek_; la estro havis sufiĉe da tempo,
por sin prepari; jam ĉirkaŭ la dua la kapitano _Jeronimo_ estis
vekinta lin. "Nu, kio estas, _sennor_?" estis demandinta la kolonelo,
kaj la maljunulo estis levinta la ŝultrojn kaj dirinta: "Eble estas
ribelado en _Callao_, eble tumulto en Antverpeno, ĉiuokaze mi
petegas vin veni sur la remparojn, _sennor_." Kolerete la estro estis
veninta al la sudorienta bastiono de la fortikaĵeto kaj longtempe
estis aŭskultinta. Kvaronon da horo poste la tamburo denove estis
vokinta la garnizonon sur la remparojn, kaj horon poste la kapitano
estis dirinta:

"_Sennor_ kolonelo, mi mortpafigus ĉiujn dumnoktajn gardistojn." --

Kiom da tempo nun jam daŭris la pafilegtondro laŭflue de la Skeldo?
Ne estis mirige, ke ĉio estis bonege preta sur la fortikaĵeto
_Liefkenhoek_, por bone akcepti la Nigran Galeron!

Antaŭ sia kompanio la kapitano _Jeronimo_ paŝis kun malhela
mieno, kaj ju pli proksimiĝis la pafado, des pli malhela ĝi
fariĝis, laŭ lia kutimo. Li tiom da tempo estis ludinta la ludon,
ĝis tiu lin tedis -- ne, ne tedis -- ĝis li estis tiel indiferenta
pri ĝi, kiel pri la -- spirado. La kapitano _Jeronimo_ laŭ kutimo
nur estis movetinta la ŝultrojn, kiam la sendito rajdanta tra la
lando alportis de la fortikaĵeto _Perle_ la unuan pli detalan
informon pri la okazintaĵoj apud Antverpeno. Kiom ajn koleregaj sin
estis montrintaj la kunuloj; la maljuna soldato de _Alba_,
_Requesens_ kaj _Farnese_ nur turnis la dorson al la sendito kaj
paŝis al sia kompanio.

"Kaj tiun popolon ili opinias ankoraŭ povi venki?" li murmuretis.
"Kiom da tempo jam estas enterigita en tiu tero la floro de
Hispanujo, la kerno de ĝia forto. Ve al vi, bedaŭrinda patrujo!"

La kanonoj de la reduto _Cruys_ interrompis lian memparoladon.
Ekneĝis en la matena nebulo, oni vidis ne tri paŝojn distance.

"Jes, jes," murmuretis la maljuna soldato, "pafu nur ne vidante! kaj
jen -- denove estas tiu malbenegita melodio, la tombokanto de la
potenco kaj estimo de Hispanujo -- paf, paf, ŝparu do vian pulvon,
vi per ĝi ilin do ne eksigos -- jes, jes, pafu nur, pafu, la kanto
nur des pli laŭte sonas! Ho diablo, oni ĝin jam parkere lernis."

En la pafilegtondron kaj la sonon de la nederlandaj trumpetoj zumis
la kapitano _Jeronimo_:

  "De Oranujo princo
  Mi estas sen ofend'.
  Hispanan mi la reĝon
  Estimis ĉiutemp'."

Li ne jam finis, kiam kuglo falegis apud li en lian kompanion kaj
teren faligis de ĝi ses virojn, mortigitajn aŭ vunditajn. De la
ĝenova galeono estis forpafita tiu kuglo; _Jan Norris_ sur la
ferdeko komencis pafi preterveturante la fortikaĵeton _Liefkenhoek_.
La fortikaĵeto tuj fortege respondis, sed nur malmulte malutilis la
geŭzojn.

Sur la ferdeko de _Andrea Doria_ staris apud la amato _Myga van
Bergen_.

Ŝiaj okuloj brilegis; la kugloj de la hispanoj ŝin tute ne ĝenis.
Super la kapoj de la gefianĉoj flirtis venke la geŭza flago, la
flago de _Spinola_, malsupren ŝirita, kuŝis sub la piedoj de ili
ambaŭ.

"Ankoraŭ plenan ŝargon, kunuloj! Pafu! pafu! -- pafu! por honori
_Myga_'n, mian fianĉinon!" vokis _Jan Norris_, svingante la
ĉapelon. "Jen la meza velstango falas en la akvon! Ne domaĝe! Hoj
ho! _Myga_, dolĉa fianĉino -- libera veturo! libera veturo! Aŭdu,
kiel la Nigra Galero apud _Lillo_ pafegas! Hojho! hojho! Prefere
turko ol fipapano! Libera veturo! Libera maro! Ho dolĉa, dolĉa
_Myga_, ho ĉarma kara fianĉino, kiel mi amas vin!"

"Ho _Jan_, _Jan_, en tia fiera maniero neniam ankoraŭ fianĉino
estis almilitata! Kion vi faris por mi!"

"Ha, kio do ĝi estas?" ridis _Jan Norris_. "Italan ŝipleŭtenanton
mi mortigis kaj la kadavron de itala kapitano mi ĵetis en la maron.
La Nigra Galero savis vin kaj min -- eterne vivu la Nigra Galero!"

"Vivu! Vivu la Nigra Galero!" ĝojegis la ŝipanaro sur _Andrea
Doria_, kaj antaŭe maldekstre tondrigis la danksaluton la nigra
ŝipo, veturante sub la muroj de la fortikaĵeto _Lillo_. --

"Lasu nur", diris la kapitano _Jeronimo_ al la kunuloj, kiuj volis
forporti lin de la remparo. "Mi mortu en la vasta aero, fariĝos al
mi pli facile. Adiaŭ kunuloj, adiaŭ al vi ĉiuj -- kaj kondutu bone.
Mi vidas ĉirkaŭ mi nur junajn, junecajn vizaĝojn, kunuloj, mi
deziras al vi pli da feliĉo, ol atingis la pasinta armeo. Ni faris
nian devon, -- fosu nur sur la kampo de _Jemmingen_, sur la
_Mockerheide_, apud _Gemblours_ kaj apud Antverpeno -- -- ne ni
estas kulpaj, ke -- ni -- ankoraŭ -- estas -- en la antaŭa
situacio! -- Adiaŭ, kunu--loj -- la ĝisnuna armeo -- pereas!
Adiaŭ, kaj Hispanujo -- por ĉiam, la kompatinda Hispanujo! ..."

La kapitano _Jeronimo_ estis mortinta kaj senvorte ĉirkaŭis lin
oficiroj kaj soldatoj de la garnizono de la fortikaĵeto
_Liefkenhoek_.

La pafilega tondro estis silentiĝinta. Feliĉe ĉiuj nederlandaj
ŝipoj kun sia kaptaĵo estis pasintaj la hispanajn fortikaĵetojn.
Sed de malproksime ankoraŭ ĉiam sonis la kanto de dekkvincentsesdekok:

  "Konfesos mi al Dio
  Kaj tuta lia pov',
  Ke mi hispanan reĝon
  Estimi povis ne.
  Ĉar Dion la sinjoron
  Kun moŝta ĉiapov'
  Nur devis mi obei
  Pro sola la justec'."

La sonoj mallaŭtiĝis maren, kiam la fiera geŭza ŝiparo kun sia
kaptaĵo, siaj sangantaj vundoj kaj sia gloro veturis laŭflue de la
riverego en la plidensiĝantan nebulon.



Piednotoj.

[1] Latina lingvo (Tiu dividos la kirasojn eĉ de la kuraĝuloj).

[2] Latina lingvo (citaĵo el Eneiso).

[3] El la latina lingvo (Lia vivofino trovis lin maljuna kaj malriĉa).



Notoj de tekstpreparanto.

Mi ŝanĝis ĉi-subajn detalojn en la teksto:

  Paĝo  Originalteksto         Korektaĵo
   12  la nederlando estro    la nederlanda estro
   31  apud mi du ŝegoj       apud mi du seĝoj
   42  knabinon ŝur la ŝipon  knabinon sur la ŝipon
   43  bruletanta meĉajo      bruletanta meĉaĵo







End of the Project Gutenberg EBook of La Nigra Galero, by Wilhelm Raabe

*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK LA NIGRA GALERO ***

***** This file should be named 24074-0.txt or 24074-0.zip *****
This and all associated files of various formats will be found in:
        http://www.gutenberg.org/2/4/0/7/24074/

Produced by Andrew Sly, Dave Morgan and the Online
Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net


Updated editions will replace the previous one--the old editions
will be renamed.

Creating the works from public domain print editions means that no
one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
(and you!) can copy and distribute it in the United States without
permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
such as creation of derivative works, reports, performances and
research.  They may be modified and printed and given away--you may do
practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
subject to the trademark license, especially commercial
redistribution.



*** START: FULL LICENSE ***

THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK

To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
distribution of electronic works, by using or distributing this work
(or any other work associated in any way with the phrase "Project
Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
Gutenberg-tm License (available with this file or online at
http://gutenberg.org/license).


Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
electronic works

1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
and accept all the terms of this license and intellectual property
(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.

1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
used on or associated in any way with an electronic work by people who
agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
even without complying with the full terms of this agreement.  See
paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
works.  See paragraph 1.E below.

1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
collection are in the public domain in the United States.  If an
individual work is in the public domain in the United States and you are
located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
keeping this work in the same format with its attached full Project
Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.

1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
a constant state of change.  If you are outside the United States, check
the laws of your country in addition to the terms of this agreement
before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
creating derivative works based on this work or any other Project
Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
the copyright status of any work in any country outside the United
States.

1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:

1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
copied or distributed:

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org

1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
and distributed to anyone in the United States without paying any fees
or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
1.E.9.

1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
with the permission of the copyright holder, your use and distribution
must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
permission of the copyright holder found at the beginning of this work.

1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
License terms from this work, or any files containing a part of this
work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.

1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
electronic work, or any part of this electronic work, without
prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
active links or immediate access to the full terms of the Project
Gutenberg-tm License.

1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
License as specified in paragraph 1.E.1.

1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.

1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
that

- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
     must be paid within 60 days following each date on which you
     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
     address specified in Section 4, "Information about donations to
     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."

- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
     License.  You must require such a user to return or
     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
     and discontinue all use of and all access to other copies of
     Project Gutenberg-tm works.

- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
     of receipt of the work.

- You comply with all other terms of this agreement for free
     distribution of Project Gutenberg-tm works.

1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
electronic work or group of works on different terms than are set
forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
Foundation as set forth in Section 3 below.

1.F.

1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
works, and the medium on which they may be stored, may contain
"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
your equipment.

1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
liability to you for damages, costs and expenses, including legal
fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
DAMAGE.

1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
written explanation to the person you received the work from.  If you
received the work on a physical medium, you must return the medium with
your written explanation.  The person or entity that provided you with
the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
refund.  If you received the work electronically, the person or entity
providing it to you may choose to give you a second opportunity to
receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
is also defective, you may demand a refund in writing without further
opportunities to fix the problem.

1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.

1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
provision of this agreement shall not void the remaining provisions.

1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
with this agreement, and any volunteers associated with the production,
promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
that arise directly or indirectly from any of the following which you do
or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.


Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm

Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
electronic works in formats readable by the widest variety of computers
including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
people in all walks of life.

Volunteers and financial support to provide volunteers with the
assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.


Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
Foundation

The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
permitted by U.S. federal laws and your state's laws.

The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
throughout numerous locations.  Its business office is located at
809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
information can be found at the Foundation's web site and official
page at http://pglaf.org

For additional contact information:
     Dr. Gregory B. Newby
     Chief Executive and Director
     gbnewby@pglaf.org


Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation

Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
spread public support and donations to carry out its mission of
increasing the number of public domain and licensed works that can be
freely distributed in machine readable form accessible by the widest
array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
status with the IRS.

The Foundation is committed to complying with the laws regulating
charities and charitable donations in all 50 states of the United
States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
with these requirements.  We do not solicit donations in locations
where we have not received written confirmation of compliance.  To
SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
particular state visit http://pglaf.org

While we cannot and do not solicit contributions from states where we
have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
against accepting unsolicited donations from donors in such states who
approach us with offers to donate.

International donations are gratefully accepted, but we cannot make
any statements concerning tax treatment of donations received from
outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.

Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
ways including checks, online payments and credit card donations.
To donate, please visit: http://pglaf.org/donate


Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
works.

Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
concept of a library of electronic works that could be freely shared
with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.


Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
keep eBooks in compliance with any particular paper edition.


Most people start at our Web site which has the main PG search facility:

     http://www.gutenberg.org

This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.